Artykuły

Jedna z najbardziej dramatycznych ksiąg Starego Testamentu o powstaniu Machabeuszy. Temat wciąż atrakcyjny dla artystów, a dla współczesnych niezwykle aktualny. W tej edycji usłyszymy i zobaczymy wybrane fragmenty w interpretacji znanego aktora telewizyjnego i radiowego Andrzeja Mastalerza. Premiera - niedziela 22 listopada 2020 godz. 16:30 na kanale YouTube/verbasacraonline.

Według ks. prof. dr hab. Janusza Nawrota, autora komentarza – Niewielki liczebnie lud chwycił za broń przeciwstawiając się imperium Seleucydów, jednemu z najpotężniejszych w dziejach świata starożytnego, dziedziczącemu schedę po podbojach Aleksandra Macedońskiego, zwanego Wielkim. Powodem było krzewienie obcej narodowi wybranemu kultury i religii pogańskiej poprzez serię poczynań mających na celu hellenizację społeczeństwa. Takimi poczynaniami były typowe dla Grecji instytucje życia publicznego, m.in. gimnazjon, teatr, grecki sposób ubioru, święta i uroczystości państwowo-religijne, wreszcie kult samego monarchy jako zwornik jedności całego kraju.
Dosłownie wszystkie te cechy, tak charakterystyczne dla mentalności Greków, zderzały się jednak nieubłaganie z mentalnością żydowską, pielęgnowanymi od wieków tradycjami ojczystymi, wreszcie prawem mojżeszowym nakazującym bezwzględną wierność przymierzu z jedynym Bogiem Izraela. W bliższej czy dalszej perspektywie czasowej musiało to wywołać konflikt między żydowskimi zwolennikami przejmowania nowych wzorców życia, gwarantujących przede wszystkim awans społeczny, a obrońcami tradycyjnych wartości, stojącymi na stanowisku absolutnej konieczności obrony tego, co do tej pory stanowiło o wyjątkowości Izraela pośród całej rodziny narodów ziemi. Ważniejszym jednak w skutkach był osławiony dekret monarchy zakazujący praktykowania religii narodowych i żądający pod groźbą śmierci przejęcia kultu monarchy celem zjednoczenia całości imperium. Szczytowym momentem prześladowań i deprecjacji kultu Boga w świątyni było złożenie na ołtarzu całopaleń pogańskiej ofiary ze świni, zwierzęcia nieczystego i zakazanego prawem, co faktycznie oznaczało kompletne zbezczeszczenie przybytku. W straszny sposób prześladowano wszystkich wiernych prawu Żydów, z których mnóstwo swą wierność przypłaciło życiem (1,41-61).
 
Zwycięstwo Machabeuszy nad Seleucydami i odnowienie świątyni w Jerozolimie były powodem ustanowienia obchodzonego do dzisiaj przez Żydów święta Chanuka. Warto też przypomnieć, że w 2 Księdze Machabejskiej po raz pierwszy pojawił się termin judaizm.  
Oprawę muzyczną przygotowały: Katarzyna Danel /organy/ i Aleksandra Kamińska-Rykowska /mezzosopran/. W programie utwory: Dvoraka, Pergolesiego, Durufle, Clerambault i Katarzyny Danel.

Księgi Machabejskie to 204 premiera Verba Sacra od stycznia 2000 roku.

www.verbasacra.pl