Składankowa opera Watersa
"Ça ira" w reż. Janusza Józefowicza w Teatrze Wielkim w Poznaniu. Pisze Andrzej Chylewski w Głosie Wielkopolskim.
Czy "Ça ira", a więc to, co stworzył Roger Waters, legendarny lider zespołu rockowego "Pink Floyd", jest rzeczywiście - jak twierdzi - "operą klasyczną"?
Czy Januszowi Józefowiczowi, twórcy (inscenizacja, reżyseria i choreografia) nieplenerowej wersji dzieła Watersa, udało się ("Ça ira" - z francuskiego - uda się) zrealizować zamierzenie? Komplet publiczności w trakcie sobotniej premiery w poznańskim Teatrze Wielkim z dużym spokojem, choć z brawami na stojąco, przyjął przedsylwestrową propozycję.
Samo użycie przez Watersa trzyaktowej, z podziałem na sceny, formy, jak również "klasycznej" obsady z solistami, chórami i orkiestrą nie upoważnia jeszcze do udzielenia odpowiedzi "tak" na pierwsze z pytań. Tym razem Waters nie pisał sam tekstów do swej muzyki. Gotowe libretto "Ça ira" zaproponowali bowiem Etienne i Nadine Roda-Gil. A jest ono przedziwną składanką scen mówiących o rewolucji francuskiej. Watersa z librecistami z pewnością zbliżyło finałowe przesłanie dzieła. Precz z wojną, przemocą, okrucieństwem, władzą. Przestrzeń dla pokoju, sprawiedliwości równości i praw człowieka. Nie tylko malkontent powiedziałby wszak: wszystko to już było i powtarza się od wieków. I bardzo podobnie rzecz ma się w "Ça ira". Tyle że w widowisku Watersa owa składankowość i momentami prostota tekstu przenosi się na stronę muzyczną, ani klasyczną (echa ulubionego przez Watersa Pucciniego - scena z gilotyną), ani rockową (echa z "The Wall"). Przenosi się na muzykę zaledwie ilustrującą tekst, praktycznie nie pulsującą kulminacjami i zapadającymi w pamięć motywami. Czyżby więc tylko "Marsylianka"?
Januszowi Józefowiczowi plenerowy rozmach ograniczyła kubatura gmachu pod Pegazem (vide okruchy taneczne, skomplikowane manewry Pegaza - prawdziwy koń!, małego fiata czy akrobatów). Ale jeden element jego scenografii zaimponował, chwilami bardziej niż akcja na scenie.
Drobiazgowo dobrany i świetny w montażu dokumentalny film nawiązujący do historii przemocy i rozmaitych rewolucji, także w Polsce.
