Artykuły

Częścią re_wizji antyk będą spektakle przygotowane przez studentów reżyserii krakowskiej PWST. "Ajas" Sofoklesa, "Trojanki" Sartre'a, "Materiały do Medei" Müllera, "Protesilas i Laodamia" Wyspiańskiego.

Na początku września odbyły się prowadzone przez Grzegorza Niziołka, kierownika literackiego Starego Teatru i wykładowcę PWST, warsztaty pod hasłem "Antyk - monologi".

- Chciałem zwrócić uwagę studentów na monolog jako szczególną formę, wpisaną mocno w teatr antyczny i dramaty nim inspirowane. Zastanawialiśmy się, na czym polega specyfika monologu, jakie zadania stawia przed aktorem, jak buduje relacje między sceną a widownią. Przyglądaliśmy się np. monologom Becketta, ariom operowym - poruszaliśmy się w kręgu tekstów czy gatunków, które nawiązują kontakt z antykiem. Zaproponowałem różne teksty- "Ajasa" Sofoklesa, "Medeę" i "Filokteta" Heinera Müllera, "Protesilasa i Laodamię" Wyspiańskiego. Studenci sami też zgłaszali się z własnymi propozycjami. Warsztaty były otwarte, uczestniczyli w nich studenci reżyserii i dramaturgii - mówi Grzegorz Niziołek.

Studenci pracowali przez miesiąc nad wybranymi tekstami; pod

koniec września odbył się pokaz dziewięciu prac. Cztery z nich zobaczymy podczas rewizji.

Mówią reżyserzy:'

Maria Spiss Sofokles "Ajas" (premiera 7 stycznia)

To będzie prapremiera - ta tragedia nigdy nie była w Polsce grana. W ,Ajasie" zainteresowały mnie trzy tematy, szaleństwo, to, co wojna robi z ludźmi, i manipulacja polityczna. Zastanawiałam się, jak pokazać bogów. Nie możemy już odtworzyć, co dla Greków znaczyła Atena, ale wydaje mi się, że udało nam się znaleźć do niej klucz, znaleźć osobę, która pełni analogiczne funkcje. Niezwykła jest w "Ąjasie" ostatnia scena - to rozmowa nad trupem Ajasa o tym, czy go pochować, czy nie. W wypowiedziach tych ludzi można znaleźć absolutnie aktualne sposoby formułowania poglądów politycznych - takie formułowanie myśli, retorykę, światopogląd, jakich jesteśmy teraz świadkami. Okazuje się, że mimo iż dzieli nas 2,5 tysiąca lat od powstania tego dramatu, niewiele się zmieniliśmy. I to jest z jednej strony wspaniałe, z drugiej - przerażające. Tę scenę chcę pokazać jako współczesną debatę polityczną.

Justyna Kowalska

Jean-Paul Sarlre "Trojanki" (premiera 25 lutego)

Interesował mnie temat kobiet - po wojnie traktowanych jako łup. Wyobraziłam sobie, że po wojnie wszystkie Trojanki, okaleczone, z przetrąconymi kręgosłupami, zostały zwiezione przez Greków do cyrku, teatru, gdzie mogą się nimi bawić, patrzeć na ich upokorzenia. Cały spektakl rozgrywa się w konwencji różowego, kiczowatego teatru; mam nadzieję, że przerodzi się w coś ostrego i bolącego.

Szymon Kaczmarek

Heiner Müller "Materiały do Medei" (premiera 25 lutego)

Traktuję ten tekst jako performance - spotkanie kobiety, aktorki, Medei z widzami, z rzeczywistością. To u Müllera łaczy się w jedno - artystka

wobec ludzi, Medea wobec rzeczywistości, Medea wobec ludzi. Na początku pracowaliśmy także nad "Medeą" Eurypidesa, a tekst Müllera traktowaliśmy jako sposób opowiedzenia mitu. Chcieliśmy znaleźć wspólne punkty - szukaliśmy inspiracji we współczesnych filmach. Ważne było dla mnie, żeby nie pokazywać cierpienia Medei. Już u Eurypidesa wydało mi się ciekawe to, że podważamy cierpienie na scenie, podważamy pewien rodzaj lamentacji. Media jest artystką, performerką. I to mnie najbardziej zainteresowało.

Radosław Rychcik

Stanisław Wyspiański "Protesilas i Laodamia" (premiera w kwietniu)

Najbardziej zainteresowało mnie zmierzenie się z doświadczeniem utraty kogoś bliskiego, doświadczeniem kobiecej żałoby. Autorem dramatu jest mężczyzna: tworzy postać kobiecą i - niejako za nią samą - kobiece doświadczenie. Umieściłem Laodamię w świecie oddziału zamkniętego; żeby mogła przeprowadzić na sobie rodzaj egzorcyzmu, który uwolni ją od doświadczenia cierpienia. Widzowie są świadkami, podglądaczami procesu oczyszczania się, swoistego spektaklu cierpienia, spektaklu histerii.

Na zdjęciu: 'Ajas" w reż. Marii Spiss.