Otwierał nowe horyzonty
Przed laty przygotowywałem się do nakręcenia "Cesarza". Marcel Łoziński napisał nawet scenariusz, ale nie udało mi się tego projektu przeforsować, decydentów odstraszał już sam tytuł. Ale z Ryszardem Kapuścińskim zostaliśmy przyjaciółmi. Słuchałem jego opowieści. To była jego siła, jego czar. Otwierał przed nami świat, do którego nie miał wstępu nikt poza nim. Pomagał nam zrozumieć, co się wokół nas dzieje. On to wiedział znacznie lepiej niż inni - wspomina na łamach Rzeczpospolitej reżyser Andrzej Wajda.
Jego książki stawały się dla nas objawieniem. Od "Wojny futbolowej" zaczynając, poprzez "Cesarza", na "Imperium" kończąc, które kiedyś zrobiło na mnie największe wrażenie. Bo wszyscy znaliśmy Związek Radziecki dość pobieżnie i oficjalnie. On o tym molochu wiedział coś więcej. Dzięki niemu nagle zobaczyliśmy świat kołchozów, wielkich, pustych bloków stojących na pustych przestrzeniach, żeby ludzie uprawiali ziemię, ale nie mogli mieć żadnych gospodarstw, zwierząt. Żeby byli niewolnikami.
Na Zachodzie wielu ludzi starało się zrozumieć trudno dostępny świat biednych krajów. Ale Ryszard Kapuściński potrafił na niego patrzeć poprzez pryzmat złudzeń i doświadczeń naszego kraju, który przeszedł przez socjalizm. Dlatego był tak ciekawym rozmówcą dla Zachodu. Odegrał ważną rolę w powstaniu szkoły filmowej, którą prowadzimy razem z Wojciechem Marczewskim. Wielokrotnie spotykał się z naszymi studentami, otwierał przed nimi nowe horyzonty. Młodzi ludzie zawsze widzą tylko wycinki rzeczywistości. Kapuściński znał tę stronę świata, o której oni na ogół nie mają pojęcia. Znał Afrykę pełną nędzy, znał zapomniane kraje, o których zwykle się nie myśli. Rozumiał, że ludzkość nie może się rozwijać, jeśli nie upora się z tą straszną nierównością społeczną.
