Artykuły

25 lat od śmierci aktorki Teresy Iżewskiej, słynnej łączniczki "Stokrotki" z "Kanału" (na zdjęciu) Andrzeja Wajdy, minie w niedzielę (26 sierpnia).

Aktorka, zanim poświęciła się karierze scenicznej, najpierw chciała zostać chemiczką. W 1952 r. zaczęła studia na Wydziale Matematyki, Fizyki i Chemii Uniwersytetu Warszawskiego, których jednak nie ukończyła. W 1957 r. Iżewska skończyła Wydział Aktorski warszawskiej Państwowej Wyższej Szkoły Teatralnej.

Już rok później aktorka pojawiła się na deskach wrocławskiego Teatru Dramatycznego, gdzie grała do 1963 r. W sezonie teatralnym 1963-1964 można ją było podziwiać w nowohuckim Teatrze Ludowym. Była również związana z Teatrem Wybrzeże w Gdańsku (1964-1982 r.).

Iżewska najbardziej zapadła w pamięć widzów jako "Stokrotka" w filmie "Kanał" (1957). Film Andrzeja Wajdy, przedstawiający koszmar klęski powstańców - był debiutem filmowym aktorki. Słynna symboliczna scena z filmu, kiedy "Stokrotka" z ciężko rannym "Korabem" docierają kanałami do Wisły i giną z wyczerpania pod kratą, którą został zamknięty wylot kolektora od strony rzeki, od Wschodu - przeszła do historii kina. Dzięki roli Stokrotki, Iżewska stała się nie tylko gwiazdą, ale ulubienicą całego narodu. Film Wajdy zdobył w 1957 r. Nagrodę Specjalną Jury - Srebrną Palmę na Międzynarodowym Festiwalu Filmowym w Cannes.

Niestety, Teresa Iżewska powiedziała wtedy w jednym z wywiadów dla francuskiej prasy o swoich niewielkich zarobkach, jako aktorki. Kiedy tę wypowiedź opublikowano, Iżewska, za karę, otrzymała, wydany przez komunistyczne władze, zakaz wyjazdu z Polski.

Teresa Iżewska zagrała też w m.in. "Bazie ludzi umarłych" (reż. Czesław Petelski, 1959 r.), "Nafcie" (reż. Stanisław Lenartowicz, 1961), "Mansardzie" (reż. Konrad Nałęcki, 1963), "Odwecie" (reż. Tomasz Zygadło, 1982).

Aktorka była też współautorką sztuki "Tylko dziewięćdziesiąt dziewięć", wystawionej w 1964 w Nowej Hucie. Iżewska była warszawianką. Urodziła się 8 kwietnia 1933 r. Zmarła 26 sierpnia 1982 r. w Gdańsku.