Artykuły

Słynny spektakl Tadeusza Kantora, równie głośny jak "Umarła klasa", którą wcześniej zadziwił świat ten "geniusz współczesnego teatru". Przedstawie­nie powstało podczas włoskiego stażu teatru Cricot 2, pod patronatem Comune di Firenze i Teatro Re-gionale Toscano. Premiera odbyła się 23 czerwca 1980 r. w dawnej bazylice przy via Santa Maria we Florencji w obecności elity krytyków włoskich i europejskich. Przedstawienie odniosło triumfalny suk­ces, powtórzony później na scenach Edynburga, Londynu, Paryża, a potem w Krakowie, Warszawie (w czasie występów zespołu zorganizowanych przez Teatr Rzeczypospolitej zarejestrowano wido­wisko telewizyjne), w rodzinnym Wielopolu koło Ropczyc czy w pobliskim Rzeszowie. "Wielopole, Wielopole" - dwukrotnie powtórzona w ty­tule nazwa wsi, w której urodził się Tadeusz Kantor, brzmi jak melancholijne echo pamięci. Zarazem jest to sygnał tak istotnej dla całego spektaklu powtarzalno­ści zdarzeń, podwójności postaci, dwuznaczności ("Dwuznaczna hierarchia: manekiny [prawie żywi i jak żywi] i aktorzy [postacie żywe, ale tylko we wspomnie­niu]. Naprawdę żywymi są w teatrze tylko widzowie" - zanotował Kantor w partyturze teatralnej). Cały spektakl "Wielopola" to rekonstrukcja wspo­mnień złożona z pięciu sekwencji: Ślub, Lżenie, Ukrzyżowanie, Adaś odjeżdża na front, Ostatnia wie­czerza. Scenerię stanowi pokój zapamiętany z daw­nych lat, kilka prostych sprzętów, okno, drzwi, na pierwszym planie kopczyk świeżo usypanej ziemi z wbitą jeszcze łopatą i krzyżem. Na scenie przez ca­ły czas jest obecny Kantor jak mistrz ceremonii albo dyrygent zespołu. "Ustawia ciągle na nowo" pokój swojego dzieciństwa....