Artykuły

Obchody 250. rocznicy urodzin Wojciecha Bogusławskiego oraz 100. rocznicy śmierci Stanisława Wyspiańskiego, 50-lecie stołecznego Teatru Dramatycznego i 60. rocznica debiutu aktorskiego Gustawa Holoubka - należą wg PAP do najciekawszych wydarzeń teatralnych mijającego roku.

LUTY

1.2. - 50. rocznica debiutu teatralnego Jerzego Kamasa, jednego z najbardziej znanych polskich aktorów. Artysta współpracował z takimi reżyserami, jak Adam Hanuszkiewicz, Kazimierz Kutz i Maciej Prus. Od ponad 30 lat jest aktorem warszawskiego Teatru Ateneum. Po raz pierwszy wystąpił w teatrze 1 lutego 1957 roku - na deskach Teatru Ziemi Łódzkiej, zagrał wówczas w sztuce "Kowal, pieniądze i gwiazdy" Jerzego Szaniawskiego, którą wyreżyserowała Stefania Domańska.

17.2. - rozpoczęły się całoroczne obchody 50-lecia stołecznego Teatru Dramatycznego. W ich ramach odbył się m.in. specjalny cykl przedstawień autorstwa m.in. Krystiana Lupy, Agnieszki Glińskiej i Roberta Wilsona, "Noc Teatrożerców" oraz wystawa i gala jubileuszowa. Teatr Dramatyczny pod obecną nazwą działa od 1957 r. Powstał w roku 1949 jako Teatr Domu Wojska Polskiego, a w roku 1955 jego siedzibą stał się stołeczny Pałac Kultury i Nauki. Obecnie z Teatrem Dramatycznym współpracuje wielu znanych reżyserów m.in. Grzegorz Jarzyna i Krzysztof Warlikowski. Teatr od 2002 r. jest również organizatorem festiwalu Spotkania, odwołującego się do tradycji Warszawskich Spotkań Teatralnych.

19.2. - 15. rocznica śmierci wybitnego aktora, reżysera i pedagoga Tadeusza Łomnickiego. Z tej okazji odsłonięto we foyer teatru Collegium Nobilium warszawskiej Akademii Teatralnej poświęconą mu tablicę pamiątkową z napisem "Wielkiemu aktorowi i pedagogowi - społeczność Akademii Teatralnej". Łomnicki był rektorem warszawskiej Akademii Teatralnej (wówczas jeszcze PWST) w latach 1970-81.

MARZEC

1.3. - 60. rocznica debiutu aktorskiego Gustawa Holoubka, wybitnego aktora i reżysera związanego z teatrem i filmem, od 11 lat dyrektora artystycznego warszawskiego Teatru Ateneum. Z Teatrem Ateneum związany jest od 1989 roku, zagrał w nim m.in. w: "Garderobianym" Ronalda Harwooda, "Domu wariatów" Marka Koterskiego i "Opowieściach lasku wiedeńskiego" Odona von Horvatha. Wyreżyserował tam natomiast m.in.: "Mazepę" Juliusza Słowackiego (1992), "Fantazego" Słowackiego (1994), "Króla Edypa" Sofoklesa (2004) i "Cyrulika sewilskiego" Pierre'a Augustina Beaumarchais (2006).

13.3. - 85. rocznicę urodzin oraz 60-lecie pracy twórczej Józefa Szajny, wybitnego reżysera teatralnego, scenografa i malarza, obchodzono w założonym przez niego Centrum Sztuki Studio w Warszawie. Szajna, będąc od 1972 roku dyrektorem Teatru Klasycznego w Warszawie przekształcił go w Centrum Sztuki Studio. Sławę zawdzięcza przede wszystkim autorskim spektaklom teatralnym, pokazywanym w wielu miastach świata. Międzynarodowe uznanie przyniosły mu "Reminiscencje" - niemy spektakl teatralny, dzieło poświęcone pomordowanym w czasie okupacji hitlerowskiej artystom krakowskiej Akademii Sztuk Pięknych. Inne jego głośne realizacje to: "Witkacy" (1972), "Gulgutiera" i "Replika" (oba w 1973), "Dante" (1974), "Cervantes" (1976) i "Majakowski" (1978).

14.3. - 65. urodziny Jerzego Treli, aktora krakowskiego, znanego z ról: Stalina w "Dzieciach Arbatu", jednego z przywódców strajku w kopalni "Wujek" w filmie "Śmierć jak kromka chleba" i Podkomorzego w "Panu Tadeuszu" Andrzeja Wajdy. Od końca lat 60. nieprzerwanie jest związany ze Starym Teatrem w Krakowie. Stworzył tam wiele wybitnych kreacji aktorskich m.in. w "Dziadach", "Wyzwoleniu", "Hamlecie". Zagrał role należące do największych osiągnięć polskiego aktorstwa - od epizodów po bohaterów pierwszego planu.

KWIECIEŃ

14.4. - konferencje, sesje naukowe, wystawy oraz odsłonięcie dwóch tablic pamiątkowych uczciły obchody 250. rocznicy urodzin Wojciecha Bogusławskiego, reżysera, aktora i dramatopisarza, twórcy polskiego teatru narodowego. 250. rocznica urodzin autora "Krakowiaków i górali" minęła 9 kwietnia. Wojciech Bogusławski (1757-1829), zwany "ojcem teatru polskiego", był wieloletnim dyrektorem Teatru Narodowego; założył również teatry polskie w Poznaniu, Kaliszu, Gdańsku, Grodnie, Białymstoku, Wilnie i Lwowie.

27.4. - artyści Piwnicy pod Baranami spotkali się w 10. rocznicę śmierci Piotra Skrzyneckiego przy jego grobie w Alei Zasłużonych na Cmentarzu Rakowickim w Krakowie. Złożyli kwiaty i zapalili znicze. Skrzynecki był założycielem i konferansjerem Piwnicy Pod Baranami, reżyserem i współtwórcą wizerunku scenicznego wielu wykonawców. Jego charyzma przyciągała do kabaretu tłumy.

LIPIEC

17.7. - 20. rocznica śmierci Jerzego Dobrowolskiego, aktora, satyryka, twórcy kabaretów i reżysera teatralnego. Widzowie zapamiętali go z komedii Stanisława Barei - z ról "wiecznego" dyrektora z filmu "Poszukiwany, poszukiwana" i Jerzego Dąbczaka z "Nie ma róży bez ognia". Wśród jego filmowych kreacji są też role w "Rejsie" Marka Piwowskiego (1970), "Hydrozagadce" Andrzeja Kondratiuka (1971) i "Motodramie" Andrzeja Konica (1971). Stworzył kabarety "Koń" i "Owca". Jest zaliczany do osób, które wywarły największy wpływ na rozwój polskiej sceny kabaretowej.

SIERPIEŃ

17.8. - 5. rocznica śmierci Edwarda Dziewońskiego, wybitnego aktora, reżysera, twórcy legendarnego kabaretu Dudek. W latach 1954-1962 występował on w kabarecie "Szpak". Zanim przyszedł czas na "Dudka", widzowie poznali Dziewońskiego jako Kuszelasa - bohatera telewizyjnego "Kabaretu Starszych Panów" Jeremiego Przybory i Jerzego Wasowskiego (1958-1966). W roku 1964 założył w warszawskiej kawiarni "Nowy Świat" kabaret "Dudek". Istniał on do roku 1975. Był kabaretem autorskim: przez dziesięć lat Dziewoński był jego szefem, autorem wielu tekstów i jednym z głównych wykonawców. Do historii przeszedł skecz "Sęk" wykonywany przez Dziewońskiego z Wiesławem Michnikowskim.

WRZESIEŃ

17.9. - w Warszawie obchodzono jubileusz wybitnej aktorki Ireny Kwiatkowskiej, arcymistrzyni polskiej sceny i kabaretu. Artystka zagrała ponad sto ról teatralnych. Najważniejsze z nich to: Chudogęba w "Wieczorze Trzech Króli" Wiliama Szekspira, Dulska w "Moralności pani Dulskiej" Gabrieli Zapolskiej, Julia Czerwińska w "Domu kobiet" Zofii Nałkowskiej i Eugenia w "Tangu" Sławomira Mrożka. Kwiatkowska znana jest także z ról filmowych (około 20 ról) i serialowych (24 role w Teatrze TV); widzowie zapamiętali ją m.in. jako Kobietę Pracującą w "Czterdziestolatku" oraz matkę Pawła w serialu telewizyjnym "Wojna domowa".

28.9. - w wieku 59 lat zmarł aktor Andrzej Bieniasz, jeden z najbardziej popularnych aktorów radomskiego Teatru Powszechnego im. Jana Kochanowskiego.

LISTOPAD

12.11. - 50-lecie twórczości reżysera Jerzego Jarockiego w Teatrze Narodowym w Warszawie. Jarocki to jeden z najważniejszych reżyserów w polskim teatrze powojennym. Urodził się w 1929 roku w Warszawie. Studiował na wydziale aktorskim krakowskiej PWST i reżyserskim GITIS-u w Moskwie. W roku 1957 zadebiutował "Balem manekinów" Brunona Jasieńskiego w Teatrze Śląskim im. Wyspiańskiego w Katowicach. Przedstawienia Jarockiego charakteryzują się realizmem i dogłębną analizą tekstu. Dobór scenografii i kostiumów, układ ruchu i muzyka są ze sobą zawsze ściśle powiązane. Od aktorów reżyser wymaga całkowitego podporządkowania się swojej scenicznej wizji.

17.11. - obchody 50-lecia pracy artystycznej tenora Wiesława Ochmana. W ich ramach w Teatrze Polskim w Warszawie odbył się wieczór jubileuszowy i przedstawienie "Borysa Godunowa" Modesta Musorgskiego, w wykonaniu Opery Śląskiej z Bytomia i w reżyserii Wiesława Ochmana, którego debiut miał miejsce właśnie w Operze Śląskiej.

28.11 - 100. rocznica śmierci malarza i dramaturga Stanisława Wyspiańskiego. Z okazji jubileuszu radni Krakowa nazwali jego imieniem salę obrad w Urzędzie Miasta. Rok 2007 został ogłoszony przez Sejm rokiem Stanisława Wyspiańskiego.

23.11 - 50. rocznica debiutu teatralnego aktorki Teresy Lipowskiej. Artystka po raz pierwszy zagrała na teatralnej scenie postać Krystyny w "Pannie Julii" Augusta Strindberga w Teatrze Ludowym w Warszawie. Teraz jest popularną Mostowiakową z serialu "M jak miłość". Ma na swoim koncie około 50 ról teatralnych, także w Teatrze Telewizji. Zagrała m.in. Hankę w "Moralności pani Dulskiej" (1970), Kliminę w "Weselu" (1972) czy Celię w "Operze za trzy grosze" (1976). Od marca 2007 roku gościnnie gra w "Perfect Day" w warszawskim Teatrze Kwadrat.

GRUDZIEŃ

1.12. - 10. rocznica powstania stołecznego Teatru Konsekwentnego. W ramach obchodów odbył się dzień pamięci Jerzego Janickiego oraz pokazy spektakli, które zeszły już z afisza. Widzowie zobaczyli też monodramy laureatów kilku edycji Ogólnopolskiego Przeglądu Monodramu Współczesnego - m.in. "Noce Szeherezady" w reż. Natalii Babińskiej, "Jak zjadłem psa" Michała Siegoczyńskiego i "Jednocześnie" Małgorzaty Bogajewskiej.

14.12. - 60-lecie stołecznego Teatru Syrena. Pięciu aktorów teatru zostało uhonorowanych przez ministra kultury Bogdana Zdrojewskiego medalami Gloria Artis. Jubileusz był też okazją do uhonorowania i przybliżenia widzom postaci założyciela i wieloletniego dyrektora teatru - Jerzego Jurandota. Odbyła się premiera spektaklu jubileuszowego "Powróćmy jak za dawnych lat. Piosenki Mistrza Jurandota".

Na zdjęciu: Stanisław Wyspiański, "Autoportret", 1895 r.