Warszawa. Ujazdów jest kolebką warszawskiego teatru
Andrzej Łapicki odsłoni 15 stycznia tablicę upamiętniającą premierę "Odprawy posłów greckich" Kochanowskiego 430 lat temu. Odbędą się koncerty i sesja.
12 stycznia 1578 r. w Jazdowie pod Warszawą, najprawdopodobniej w miejscu, nad którym przebiega dziś Trasa Łazienkowska, odbyła się prapremiera "Odprawy posłów greckich". Było to nie tylko wielkie wydarzenie w dziejach polskiego teatru świeckiego, ale i ważna uroczystość towarzyska. Oto Jan Kochanowski, najwybitniejszy polski poeta renesansowy, napisał patriotyczną, nawiązującą do mitologii greckiej sztukę, która uświetniła wesele kanclerza Jana Zamoyskiego.
Utwór do dziś nie schodzi z afisza, obecnie gra go Stary Teatr w Krakowie. A pamięć o jego pierwszej inscenizacji uczci Instytut Teatralny, który 14 i 15 stycznia zorganizuje sesję naukową w swojej siedzibie przy placu Na Rozdrożu. Uświetni ją występ Collegium Musicum, chóru kameralnego Uniwersytetu Warszawskiego wykonującego muzykę dawną (godz. 16.30) oraz zespołu Panteon, specjalizującego się m.in. w tańcach renesansowych (godz. 17.30). Pamiątkową tablicę odsłoni 15 stycznia o godz. 14 Andrzej Łapicki.
Jednym z celów uroczystości jest przypomnienie, że Ujazdów i Łazienki, ulubione miejsce spacerów warszawiaków, stanowią bodaj najbardziej teatralną przestrzeń w historii kraju. Powszechnie wiadomo o działalności króla Stanisława Augusta, który wybudował dwie sceny w Łazienkach - Na Wyspie, wraz ze stylizowanym amfiteatrem oraz w Starej Pomarańczarni. Mało wiemy jednak o wcześniejszych budowlach.
Tymczasem w 1690 r. z polecenia ówczesnego właściciela Ujazdowa Stanisława Lubomirskiego w Zamku Ujazdowskim powstała scena. Jej wykonawca słynny Tylman z Gameren przebudował najprawdopodobniej jedną z sal pierwszego piętra północnego skrzydła zamku.
Barbara Król-Kaczorowska, historyk teatru, uważa, że wystawiano tam komedie samego Lubomirskiego. Można sądzić, że grali w nich dworzanie, przyjaciele i służba Lubomirskiego. Przekazy mówią też, że na imieniny wdowy po Lubomirskim we wrześniu 1724 r. odegrano komedię na wolnym powietrzu. Najprawdopodobniej teatr ten otwarty był na terenie Hipokreny, czyli Łazienki Lubomirskiego.
Kolejna wzmianka o teatrze na Ujazdowie pojawiła się w dokumentach z 1724 r., kiedy August II wypłacił 843 talary na budowę. Niektórzy badacze uważają, że zbudował w tym miejscu aż dwie sceny.
Instytut Teatralny zapowiada otwarcie sceny w swojej siedzibie na Ujazdowie za kilka miesięcy.
