Artykuły

W krakowskich instytucjach kultury rozpoczął się audyt - kontrola finansów, struktury organizacyjnej i oferty programowej. W środowisku zawrzało: To wyrzucanie pieniędzy w błoto. Konkurs piękności radnych, którzy chcą mieć swoje pięć minut! - pisze Tomasz Handzlik w Gazecie Wyborczej - Kraków.

Audyt w podległych urzędowi marszałkowskiemu instytucjach kultury ruszył w maju. Nie wzbudził jednak większych emocji. Uchwałę dotyczącą podobnej kontroli w miejskich instytucjach przegłosowała na ostatniej przedwakacyjnej sesji Rada Miasta Krakowa. Ma ona objąć teatry, galerie, muzea, orkiestry i chóry, domy kultury, a nawet biblioteki.

Niemożliwe porównanie

- Instytucje kultury powinny być świadome konieczności przeprowadzenia audytu, zanim poproszą o jakiekolwiek dotacje, bo wszelkie wydatki pieniędzy publicznych powinny być weryfikowane. Nikt nie wie, czy są one dobrze spożytkowane. Może jest ich za mało, a może za dużo - tłumaczy radna Małgorzata Jantos, pomysłodawczyni uchwały. Zapisano w niej konieczność zbadania oferty miejskich instytucji kultury, przeprowadzenia audytu porównawczego instytucji oraz analizy finansowej i ekonomicznej ich działalności.

Dyrektorom instytucji, które mają zostać skontrolowane, audyt nie przypadł do gustu.

- Nie jestem przeciwnikiem kontroli, ale ta uchwała powinna być poprzedzona dyskusją, czemu ma służyć i czego dotyczyć. Poza tym jest wyraźnie niedoprecyzowana. Przecież nie można porównywać instytucji pełniących zupełnie inne zadania. To tak, jakby oceniać, czy w gospodarstwie rolnym bardziej potrzebne są kury, konie czy świnie. Trudno znaleźć wspólne kryteria. To wręcz niemożliwe do wykonania. Dlatego wartość takiej oceny będzie bardzo marna - uważa Henryk Jacek Schoen, dyrektor teatru Bagatela.

- Wydaje mi się, że urząd miasta ma wystarczające narzędzia do kontroli podległych mu instytucji. Zresztą robi to regularnie. Ale skoro radni mają za dużo pieniędzy, to proszę bardzo, jesteśmy gotowi na taki audyt, choć to zwyczajne marnowane pieniędzy - dodaje Adolf Weltschek, dyrektor teatru Groteska.

Niepotrzebny audyt

Według Jantos "audyt to nie kara, a nowoczesny system zarządzania". - A w przypadku krakowskich instytucji kultury to zwyczajne wsparcie w zarządzaniu. Ponadto budżet przeznaczany na kulturę i na edukację zwykle nie budzi zastrzeżeń ze strony radnych miasta, bo ich zdaniem w mieście kultury i akademickiej tradycji to nie wypada - przekonuje.

Projekt uchwały negatywnie ocenił prezydent Krakowa Jacek Majchrowski. Podobną opinię wystawił mu też dyrektor miejskiego wydziału kultury Stanisław Dziedzic: - To wyrzucanie pieniędzy w błoto. I to w chwili, gdy najbardziej ich nam potrzeba, gdy walczymy niemal o każdą złotówkę. Ten audyt jest niepotrzebny, bo nasze instytucje są dokładnie rozliczane z wydawanych pieniędzy, poza tym same regularnie poddają się audytom zewnętrznym.

Radni jednak uchwałę przegłosowali. Stan jej realizacji prezydent ma przedstawić im do końca września. - Na pewno nie będziemy w stanie przeprowadzić audytu w tym roku. Po prostu nie mamy na to pieniędzy - twierdzi Dziedzic.

Konkurs piękności

Radna Jantos nie wie, ile może kosztować audyt w 27 gminnych instytucjach kultury. W 20 instytucjach marszałkowskich będzie on kosztował ok. 70 tys. zł.

- Nam jednak nie chodzi o zwyczajne sprawdzenie, ile dana instytucja wydaje pieniędzy i czy wydaje je z sensem. To ma być dogłębna analiza, dzięki której możliwe będzie stworzenie raportu o efektywności regionalnych instytucji kultury. A dla mnie efektywność to racjonalność wydawania pieniędzy i zdolność programowa oraz organizacyjna - podkreśla Krzysztof Markiel, dyrektor departamentu kultury urzędu marszałkowskiego.

- Uchwała rady miasta miałaby sens, gdyby ją połączyć z inicjatywą przygotowania strategii kultury miasta Krakowa na przykład na kolejne osiem lat. Wtedy mielibyśmy dokładnie określone cele i zadania dla poszczególnych instytucji. A tak to zwykły konkurs piękności krakowskich radnych, którzy za wszelką cenę chcą mieć swoje pięć minut - puentuje dyrektor Schoen.