Artykuły

Twórczość Tadeusza Kantora [na zdjęciu] - reżysera przekładająca polską tożsamość na teatralne znaki wypromowała nasz teatr na świecie. Prace Kantora - plastyka udomowiły światowe nurty w Polsce. Co inspirowało autora "Umarłej Klasy", kim są jego spadkobiercy, w jakim kontekście funkcjonuje dzisiaj dziedzictwo teatru Cricot 2 - odpowiedzi na te pytania spróbuje udzielić blok kantorowski na Festiwalu Dialogu Czterech Kultur.

Napięty kalendarz i kolaż prawdziwych gratek - tak wygląda program retrospektywy Tadeusza Kantora, zmarłego w 1990 r. twórcy happeningów i spektakli, malarza, scenografa, pisarza, teoretyka sztuki i "aktora" (jeśli tak można potraktować jego demiurgiczną obecność na scenie podczas własnych spektakli). Prezentacje zapisów spektakli, prób, filmowych cricotage'y i reportaży - dostępnych dotychczas jedynie w krakowskiej Cricotece (ośrodku dokumentacji sztuki tego twórcy), wystawy scenografii i obiektów ze spektakli oraz cykl wykładów polskich teatrologów i znawców teatru - to trzy linie, które nakreślą obraz twórczości Kantora.

- Przeniesiemy Cricotekę na chwilę do Łodzi - mówi Natalia Zarzecka, dyrektor Cricoteki. - Temat festiwalu - "Ojcowie", potraktowaliśmy szeroko. Obejmuje on więc literalną figurę ojca Kantora, która pojawia się w jego spektaklach, ale także kontekst ideowego ojcostwa - kim są ojcowie twórczości Kantora i dla kogo był on artystycznym ojcem.

Wokół tej tematyki będą też skupione wykłady. O obecności Kantora na scenie jako akcie autodegradacji i ojcowskiej opieki opowie Małgorzata Dziewulska - eseistka i reżyserka. Z kolei doktorantka Uniwersytetu Jagiellońskiego - Anna R. Burzyńska, wytropi linie dziedziczenia u Luka Percevala - uznanego reżysera pracującego dla belgijskich i niemieckich teatrów. Prof. Zbigniew Osiński, Agnieszka Osińska - pracownik instytutu Slawistyki PAN, i Anna Królica - doktorantka katedry dramatu UJ, wyśledzą teatralne inspiracje Kantora. Nie zabraknie również komentarza do cricotages - happeningów, o których opowie Anna Halczak - teatrolog i pracownik Cricoteki.

W ramach retrospektywy czeka na nas także rotująca wystawa w Miejskiej Galerii Sztuki Ośrodka Propagandy Sztuki (park im. Sienkiewicza), w której Kantor wystawił "Nadobnisie i Koczkodany" w 1974 r. Zobaczymy oryginalną, zmieniającą się co dwa dni, scenografię ze spektakli "Wielopole, Wielopole", "Powrót Odysa" oraz wypożyczone z Muzeum Narodowego w Krakowie obiekty do "Umarłej klasy".

Dla miłośników dzieł twórcy "teatru śmierci" pracownicy Cricoteki przywiozą przeznaczone do sprzedaży wydane na DVD zapisy spektakli Kantora oraz książki i katalogi wystaw. Rozpisany został także konkurs na esej poświęcony twórczości polskiego reżysera.

- Reinterpretacja twórczości Kantora to zadanie dla krytyki. Naszą obecnością w Łodzi chcemy zachęcić do poszukiwania nowych kontekstów dla tej sztuki, pokazać jej przeszłość i teraźniejszość - dodaje Zarzecka.

Retrospektywa Kantora trwa od 7 do 12 września w Miejskiej Galerii Sztuki - "Ośrodku Propagandy Sztuki" w Łodzi. Wstęp wolny. Kuratorem projektu jest Jan Raczkowski, zaś jego koordynatorem - Jolanta Kunowska.