Teatr 2009
Czy zeszłoroczny sukces to jednorazowy zryw, w którym wyprztykaliśmy się ze wszystkich pomysłów, czy obietnica tendencji? Co naprawdę mamy? Jakie teksty? Jakie dziedzictwo? Reżyserzy będą w tym roku badać zasoby kulturowe i własną wrażliwość, biorąc udział w szerszych, wspólnych projektach - Joanna Derkaczew z Gazety Wyborczej sygnalizuje wydarzenia teatralne w 2009 roku.
Rok 2008 zakończył się hurraoptymistycznie. Na krakowskim festiwalu Boska Komedia polskie spektakle zelektryzowały międzynarodowe jury, obsypywano je nagrodami i na pniu zapraszano na zagraniczne przeglądy. Pojawiły się informacje o organizacji przez Wrocław uroczystości wręczenia prestiżowej Europejskiej Nagrody Teatralnej - Premio Europa per il Teatro, którą w tym roku otrzyma Krystian Lupa [na zdjęciu]. Polski teatr był dostrzegany, doceniany, wyróżniany. Po radosnym "Yes, we can!" czas jednak na inwentaryzację.
Czy zeszłoroczny sukces to jednorazowy zryw, w którym wyprztykaliśmy się ze wszystkich pomysłów, czy obietnica tendencji? Co naprawdę mamy? Jakie teksty? Jakie dziedzictwo? Reżyserzy będą w tym roku badać zasoby kulturowe i własną wrażliwość, biorąc udział w szerszych, wspólnych projektach.
W ramach krakowskiego festiwalu re_wizje (od stycznia - cały rok) zmierzą się z mitami sarmatyzmu. Jan Klata wyreżyseruje "Trylogię" Sienkiewicza, Barbara Wysocka - "Pijaków" Bohomolca, Michał Zadara - "Kupca" Mikołaja Reja. Specjalnie na festiwal Wojciech Kuczok napisze sztukę "Pradziady". Skąd wynika nasze przekonanie o przyrodzonej wielkości, szlachetności, wyjątkowości? Czy słusznie uważamy się za kraj dziedziczonej od pokoleń gościnności i tolerancji?
Projektem stawiającym twórcom ogromne wymagania pokory i precyzji będzie "Czechow Saga" (maj/czerwiec) w Teatrze Polskim w Bydgoszczy. Trójka znanych z rozmachu inscenizacyjnego reżyserów w tej samej scenografii (Paweł Wodziński) wystawi trzy sztuki: Paweł Łysak "Trzy siostry", Wiktor Rubin "Mewę", Maja Kleczewska "Płatonowa". Czy teatr potrafi jeszcze mówić o uczuciach, grać psychologią, traktować poważnie stare, dobre "drgnienia duszy"? Czy na dobre porzucił to co indywidualne i subtelne na rzecz ostrych komentarzy socjologiczno-ekonomicznych?
Wałkowane w zeszłym roku tematy antysemityzmu, kapitalizmu, kryzysu światowego, spadku po rewolucji '68 nie znikną zupełnie. Już 1 lutego Grzegorz Jarzyna powróci po długim milczeniu spektaklem "T.E.O.R.E.M.A.T." (TR Warszawa) wg filmu Piera Paola Pasoliniego z 1968 r. - antymieszczańską prowokacją, rozliczeniem z marksistowskimi ideałami. Temat stosunków polsko-żydowskich pojawi się w nowym kontekście. Dotychczas reżyserzy prowadzili wielomiesięczną "wizję lokalną", rekonstruowali zdarzenia, przypominali niewygodne historie. Teraz spytają "Co dalej?". Już 10 stycznia Marek Fiedor wystawi w Warszawskim Studio "Kusiciela" wg Hermanna Brocha (o hipnotycznej sile irracjonalnych ideologii), 31 stycznia Natalia Korczakowska pokaże w Teatrze Współczesnym we Wrocławiu "Pasażerkę" wg słynnej powieści Zofii Posłysz, byłej więźniarki Auschwitz, a pod koniec marca zobaczymy "Oresteję/Alkestis/Apolonię" Krzysztofa Warlikowskiego wg prozy Hanny Krall i tragedii antycznych (koprodukcja Starego Teatru w Krakowie i Nowego Teatru Warlikowskiego).
Nie przeminie także zainteresowanie pozytywizmem jako zwierciadłem dzisiejszej ery szalonego kapitalizmu. Jan Klata wystawi we wrześniu "Ziemię obiecaną" Reymonta (koprodukcja wrocławskiego Teatru Polskiego z Festiwalem Dialogu Czterech Kultur w Łodzi i teatrem Hebbel Am Ufer w Berlinie).
Teatry będą coraz częściej zamawiać nowe sztuki, czerpiąc wzorce m.in. z najlepszych niemieckich i brytyjskich scen. Będzie poważnie, refleksyjnie, rozliczeniowo.
Tylko w Warszawie pogodny marazm. Coraz liczniejsze teatry prywatne dają rewie, farsy i komedie z serialowymi aktorami. A teatry miejskie z zapałem podchwytują ten trend.
