Artykuły

Opowieść niezwykłym życiu Jerzego Skarżyńskiego, zmarłego w 2004 roku malarza, scenografa i rysownika, autora ilustracji książkowych, plakatów teatralnych i filmowych, wielbiciela komiksu, jazzu i czarnego - Dorota Jarecka pisze o książce Katarzyny Filimoniuk.

W 1950 r. Jerzy Skarżyński namalował kubizująco-surrealistyczny obraz i nazwał go "Nie ma stonki ziemniaczanej", by zadrwić z socrealistycznych wystaw. Ale w sposób zadziwiający dla samego autora sens obrazu został zinterpretowany przychylnie przez władze i pokazany na oficjalnej wystawie. "Nigdy nie nadawałem się do socrealizmu. Uważałem to za lekko absurdalne, czysto polityczno-teoretyczne założenie, gdy rządzący za pomocą artystów chcieli tworzyć i konkretyzować rzeczywistość" - wspomina Jerzy Skarżyński w monologu artysty spisanym przez Katarzynę Filimoniuk.

Ten scenograf i malarz, zmarły w tym roku, związany był z Grupą Krakowską. To środowisko było na marginesie polityki PRL-u, skupiając ludzi niezależnych, pochłoniętych tworzeniem własnych światów. W twórczości Skarżyńskiego istotny był epizod surrealistyczny, malarz i scenograf bez trudu przenosił się z jednej dziedziny sztuki do drugiej. Z żoną Lidią Minticz-Skarżyńską pracował najpierw w krakowskim Teatrze Groteska, następnie w Starym Teatrze. Tworzyli scenografie do przedstawień Konrada Swinarskiego. Wykonali dekoracje dla filmów "Rękopis znaleziony w Saragossie" i "Sanatorium pod klepsydrą" Wojciecha Hasa.

Jerzy Skarżyński zajmował się także ilustracją książkową, fascynował jazzem, przyjaźnił ze środowiskiem "Przekroju" i Piwnicy pod Baranami. Do tego tworzył również komiksy, nie przywiązując się zbytnio do podziałów sztuki na wysoką i niską, użytkową i nieużytkową. Jego wspomnienia o życiu artystycznym i towarzyskim to interesujący dokument, a jednocześnie książka utrzymana w lekkiej konwencji, nadmiar dat ani uściśleń historycznych nie obciąży tu czytelnika.

Katarzyna Filimoniuk "Jerzy Skarżyński. Chwile z życia malarza i scenografa", Wydawnictwo Bosz, Olszanica 2004