Artykuły

4 kwietnia o godz. 20 na poznańskiej Cytadelii po raz dziesiąty zostanie przedstawione Misterium Męki Pańskiej. Jest to największe widowisko pasyjne w Europie.

Pierwsze Misterium odbyło się w piątek, 3 kwietnia 1998 roku stając się niezapomnianym przeżyciem dla uczestników i organizatorów. Od tego momentu liczba osób biorących udział w tym wydarzeniu z roku na rok rośnie. Do Poznania przyjeżdżają grupy z całego kraju - Olsztyna, Rzeszowa, Kielc, Szczecina, Jeleniej Góry, Warszawy, Ełku, Wałbrzycha czy Wrocławia. W 2007 roku - na Placu pod Dzwonem Pokoju zgromadziło się ponad 100 tysięcy osób.

Co sprawia, że liczba osób zainteresowanych głębokim przeżywaniem widowiska ciągle rośnie? Misterium bardzo mocno działa na zmysły. Niezwykłe połączenie dźwięku, w tym orkiestrowej muzyki klasycznej oraz utworów chóralnych, światła, monumentalnej scenografii, barwnych kostiumów, setek aktorów i tłumu uczestników tworzy niezapomnianą atmosferę tego wydarzenia.

Istotną rolę odgrywa również miejsce, w którym realizowane jest Misterium. Cytadela była sceną krwawych walk podczas II Wojny Światowej. To tutaj, w lutym 1945 roku, trwały najdłużej walki o Poznań. Na zboczach Cytadeli ofiarę ze swojego życia złożyło setki młodych Poznaniaków, a w bezpośrednim sąsiedztwie placu pod Dzwonem Pokoju znajduje się jeden z najstarszych poznańskich cmentarzy oraz groby żołnierzy z okresu II Wojny Światowej. Wały dookoła placu, na których powstaje scenografia Misterium to pozostałości dawnych fortyfikacji. Z każdego miejsca tego placu, zdolnego pomieścić przeszło 150 tysięcy osób można dokładnie śledzić przebieg akcji Misterium.

Dramaturgię poszczególnych scen potęguje oświetlenie teatralne najnowszej generacji, dzięki któremu w ciemnościach panujących na placu uwaga uczestników skupia się na kolejnych wydarzeniach i występujących w nich postaciach. Podczas ostatniej wieczerzy wszyscy uczestnicy dzielą się chlebem, którego 1000 bochenków dostarcza od początku istnienia widowiska poznańska Piekarnia Fortuna.

Wiernie oddane sceny z Ewangelii prowadzą Jezusa, a z nim wszystkich uczestników od Wieczernika, poprzez Ogród Oliwny, Świątynię Jerozolimską, pałace Piłata i Heroda, aż po finalną scenę na Golgocie. Dobitne pytanie: "A cóż to jest prawda?" zwielokrotnione echem dociera aż do centrum miasta. Podobnie jak chichot Heroda zajętego zabawianiem swoich gości. Przejmujący świst bicza i odgłosy razów padających na ciało Jezusa sprawiają, że pomimo stutysięcznego tłumu na placu panuje całkowita cisza i skupienie. Droga Krzyżowa poprowadzona jest przez jego środek na stalowej konstrukcji wzniesionej ponad głowami ludzi. Oświetlają ją szpalery harcerzy z pochodniami oraz ogromnej mocy 4 wojskowe reflektory lotnicze. Stopniowo spowalniające podczas ukrzyżowania bicie Jezusowego serca na długo zapada w pamięci uczestników. W finałowej scenie Zmartwychwstania zza Golgoty wyłania się podwieszona na potężnych dźwigach, największa na świecie kopia obrazu Jezusa Miłosiernego. Wypływające z niej laserowe promienie Miłosierdzia obejmują zgromadzony tłum.

Misterium to jednak nie tylko stutysięczny tłum uczestników, ale również 1000 osób corocznie zaangażowanych w jego powstanie. Na początku byli to w znacznej mierze dwudziestoparoletni studenci poznańskich uczelni. Po 10 latach, szeregi organizatorów zasilane są stale nowymi wolontariuszami, ale wciąż uczestniczą w nim również osoby, które tworzyły dotychczasową historię Misterium. Obecnie są to trzydziestoparoletni rodzice, managerowie pracujący w bankach, doktorzy poznańskich uczelni, prawnicy, lekarze i dziennikarze. Są już pierwsze przypadki całych rodzin występujących w Misterium.

Scenariusz, reżyseria oraz producent

Autorem scenariusza, reżyserem i producentem Misterium jest Artur Piotrowski, dla którego inspiracją stał się śpiew utworów pasyjnych w chórze w Poznańskim Chórze "Polihymnia" oraz wyjazd z tym chórem do Ziemi Świętej w 1996. Kolejnym impulsem do stworzenia widowiska było spotkanie z Janem Pawłem II w Poznaniu w 1997 roku. Scenariusz został napisany przede wszystkim na podstawie Pisma Świętego, ale również w oparciu o książkę "Dzień w którym umarł Chrystus" Jima Bishopa. Wszystkie kwestie aktorów pochodzą z Pisma Świętego.

Rola Jezusa i inne

Od początku w rolę Jezusa wciela się ta sama osoba - Ziemowit Howadek. Kiedy zaczynał miał 33 lata. Od początku jest także Kajfasz, Dobry Łotr, kilku Apostołów oraz Kapłani z Sanhedrynu.

Muzyka

W 2000 roku, muzykę dla potrzeb Misterium nagrał 300-osobowy zespół składający się z pięciu połączonych chórów poznańskich: Poznańskiego Chóru "Polihymnia" pod dyr. Janusza Dzięcioła, Poznańskiego Chóru Katedralnego pod dyr. ks. Szymona Daszkiewicza, Chóru Nauczycieli Miasta Poznania pod dyr. Eligiusza Szczepaniaka, Chóru Męskiego "Arion" pod dyr. Andrzeja Niedziałkowskiego, Chóru Akademickiego Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza pod dyr. Jacka Sykulskiego oraz Chóru "Zmartwychwstanie" pod dyr. Beaty Szmyt. Obok pieśni religijnych "Ludu mój ludu" oraz "Zwycięzca śmierci, piekła i szatana", a także fragmentów z Requiem Gabriela Faure, w Misterium usłyszeć możemy muzykę autorstwa Pawła Matza, specjalnie skomponowaną dla celów widowiska, którą nagrała orkiestra symfoniczna Zespołu Szkół Muzycznych w Poznaniu pod dyr. Wiesława Bednarka.

Światło oraz nagłośnienie

Najwyższej jakości nagłośnienie podczas widowiska zapewnia jedna z najbardziej renomowanych firm nagłośnieniowych w Polsce - "Gigant Sound" Jerzego Taborowskiego.

Misterium rozpoczyna się po zapadnięciu zmroku stąd dla jego potrzeb wykorzystywane jest najnowszej generacji światło teatralne do pracy plenerowej oraz lasery. Okalający miejsce widowiska las podświetlany jest różnymi kolorami w zależności od charakteru danej sceny. Ponadto, Dzwon Pokoju, wjazd do Jerozolimy, Drogę Krzyżową i scenę Zmartwychwstania oświetlają lotnicze reflektory APM o mocy 30 kW.

Scenografia

Plac pod Dzwonem Pokoju na poznańskiej Cytadeli to rozległa łąka, okrążona drzewami stąd Misterium wpisane jest w zieloną architekturę parku. Dla potrzeb widowiska zbudowano monumentalną scenografię, w tym: kilkumetrowej wysokości Pałac Piłata, Świątynię Jerozolimską, wpisującą się w 15 metrowej wysokości Dzwon Pokoju - Bramę Jerozolimy, wnętrze Pałacu Heroda, pal do biczowania oraz stół Ostatniej Wieczerzy. Autorem projektów scenografii jest profesor Akademii Sztuk Pięknych ś.p. Czesław Kowalski (scenograf teatralny, wraz z żoną projektant słynnego zestawu mebli Kowalskich), a wykonawcą Rajmund Rakoniewski.

Obraz Jezusa Miłosiernego w scenie Zmartwychwstania

Największą na świecie kopię obrazu Jezusa Miłosiernego z krakowskich Łagiewnik, o rozmiarach 12x20 metrów namalowało na drelichowym płótnie piętnastu studentów Akademii Sztuk Pięknych w Poznaniu. Zużyli oni w tym celu ok. 200 litrów farby akrylowej.

Kostiumy

W trakcie Misterium wykorzystywanych jest blisko 300 kostiumów, na które zużyto prawie 5 kilometrów tkanin. Kostiumy żołnierzy rzymskich zostały sprowadzone z fabryki w Dehli w Indiach.

Bezpieczeństwo

Nad bezpieczeństwem i sprawnym przybyciem uczestników czuwają służby medyczne, policja, straż miejska, ratownicy drogowi oraz harcerze. Na placu podczas Misterium znajdują się sanitariaty, kilka karetek pogotowia, straż pożarna, policja i policja municypalna. Główne drogi dojścia na plac pod Dzwonem Pokoju są oświetlone. Zarząd Dróg Miejskich wydziela na parkingi dodatkowy pas ruchu na ul. Szelągowskiej i Armii Poznań. Jako parking dla autobusów służy też Stara Rzeźnia na ul. Garbary. Miejskie Przedsiębiorstwo Komunikacyjne zwiększa częstotliwość kursowania autobusów 51, 74, 76, które łączą ze sobą skrajne punkty w mieście.

Wstęp wolny

Wstęp na Misterium jest bezpłatny. Przedstawienie jednak wymaga sporych nakładów finansowych. Pieniądze od darczyńców pokrywają tylko część kosztów. Tuż po zakończeniu przedstawienia aktorzy z pochodniami zbierają dobrowolne ofiary na pokrycie przedsięwzięcia. W ten sposób każdy może wesprzeć organizację tego wyjątkowego wydarzenia.