Artykuły

Spektakl Jana Klaty "Transfer!" można oglądać do soboty podczas trwającego w stolicy Francji festiwalu kulturalnego "Paryska Jesień". Traktujące o losach polskich i niemieckich przesiedleńców przedstawienie przychylnie przyjęli francuscy recenzenci.

"Transfer!", wystawiany przez trzy wieczory w Maison des Arts w podparyskim Creteil, opowiada o dramatycznych historiach przesiedlonych po wojnie Polaków i Niemców. W większości ról występują Polacy i Niemcy, żyjący świadkowie i uczestnicy tamtych tragicznych wydarzeń, którzy na scenie wspominają własne przeżycia.

Według dziennika "Le Monde", "Transfer!" jest spektaklem "sarkastycznym i sprawnie zrealizowanym, przypominającym o przełomowym momencie historii XX wieku, gdy ustalano na nowo granice między Niemcami, Polską a Rosją". Zdaniem gazety przedstawienie Klaty pokazuje, że "w każdej chwili Historia może oszaleć". Znana recenzentka teatralna "Le Figaro" Armelle Heliot nazwała zaś dzieło Klaty "znakomitym i bulwersującym".

Goszczący w Paryżu Klata zauważył w rozmowie z PAP, że "Transfer!" był wcześniej znakomicie przyjęty w innych miastach Francji: w Lille i Lyonie. Zdaniem reżysera, stało się tak, gdyż przedstawienie o losach wypędzonych ma wymiar ogólnoeuropejski, a nie tylko polsko-niemiecki.- Nie chciałem robić spektaklu historycznego, tylko spektakl o czymś, co zdarzyło się niedawno w Bośni, a w każdej chwili może się powtórzyć gdzieś na rubieżach Europy - podkreślił Klata. - To, co jest przekonujące, to ludzkie twarze i historie opowiedziane przez ludzi, którzy to sami przeżyli. To jest zupełnie uniwersalne" - dodał.

Klata przypomniał, że wraz ze swoją ekipą spotykał się przez wiele tygodni z kilkudziesięcioma polskimi i niemieckimi świadkami powojennych przesiedleń, zanim wybrał 10 osób biorących udział w przedstawieniu. - Ci ludzie, którzy nie stali nigdy na scenie, a czasem nigdy nie byli w teatrze, odważyli się to zrobić, by dać świadectwo prawdzie. Ich największą tragedią było wcześniej to, że nikt - nawet dzieci i wnuki - nie chciał słuchać tych wspomnień - zauważył reżyser. Dodał, że spektakl pozwolił to zmienić.

Premiera "Transferu!" odbyła się trzy lata temu na deskach Wrocławskiego Teatru Współczesnego. Od tego czasu spektakl był wielokrotnie pokazywany za granicą, m.in. w Niemczech, Belgii i na Słowacji.

W ramach festiwalu "Paryska Jesień" francuscy widzowie będą mogli obejrzeć na początku grudnia inną inscenizację Klaty, "Sprawę Dantona" według dramatu Stanisławy Przybyszewskiej, powstałą w Teatrze Polskim we Wrocławiu.