Artykuły

- Nasz program nie stosuje kryterium oglądalności jako podstawy selekcji, ani oceny audycji. Nasz udział w rynku może wynieść do 1 proc. i nie jest to nic strasznego - mówi dyrektor kanału Kultura w TVP JACEK WEKSLER.

Na wiosnę ruszy pierwszy kanał tematyczny Telewizji Polskiej poświęcony kulturze, który - jak zapowiadają animatorzy projektu - ma być ucieczką od zalewającej nas tandety i komercji. Rozmowa z Jackiem Wekslerem [na zdjęciu], dyrektorem kanału Kultura.

- Czuje Pan tremę przed premierą?

Nie mam tremy, tylko wyobrażenie trudności, jakie przed nami stoją. Nikt w telewizji publicznej nie robił jeszcze kanału tematycznego, a szczególnie tak specjalistycznego, jak kanał w całości "misyjny", poświęcony zagadnieniom kultury i edukacji. Dla TVP jest to przedsięwzięcie pionierskie i poniekąd historyczne. A dla mnie osobiście bardzo ekscytujące.

- Patrząc na ilość i jakość programów kulturalnych obecnych dziś na antenie TVP, trudno uwierzyć, że uda się jej zapełnić tematyką kulturalną całą nową antenę. Czy jej powstanie oznacza, że audycje kulturalne znikną z Jedynki i Dwójki?

- Nie. Choć kiedy powstanie kanał tematyczny Kultura, konieczna będzie jakaś koordynacja między-antenowa. Kanał Kultura jest dodatkową ofertą programową. Będzie też korzystał z pewnego przywileju - prezentowane w nim audycje nie będą przedzielane reklamami czy serwisami informacyjnymi.

- Do kogo adresowany będzie program TV Kultura?

- My bardzo precyzyjnie wiemy, do kogo chcemy dotrzeć. Mówimy tu zwłaszcza o młodej inteligencji, czyli ludziach, którzy poszukują dla siebie alternatywnego dostępu do dzieł sztuki, których nigdzie indziej pewnie zobaczyć nie będzie można. Nie da się już oglądać w Polsce telewizji Arte, która jest najlepszym europejskim programem kulturalno-społeczno-edukacyjnym, ani świetnego rosyjskiego Kanału Kultura. Z tego punktu widzenia mamy przestrzeń, można powiedzieć, zupełnie dziewiczą. Chcemy dotrzeć do widzów także jako do naszych partnerów, którzy będą mieli wpływ na to, co będziemy robili. Przez Internet, nowoczesne media, chcemy dostawać informację zwrotną, kreującą nasz program. W takim zakresie telewizja jeszcze tego nie robiła.

- Na jaką oglądalność może liczyć kanał Kultura?

- Przede wszystkim trzeba powiedzieć, że nasz program nie stosuje kryterium oglądalności jako podstawy selekcji, ani oceny audycji. Nasz udział w rynku może wynieść do 1 proc. i nie jest to nic strasznego - wszystkie kanały tematyczne mają mniej więcej tego rodzaju oglądalność, przeważnie nawet mniejszą. Prowadziliśmy specjalistyczne badania ankietowe. Pytaliśmy o dwie rzeczy: - czy jest oczekiwany sam pomysł powołania kanału Kultura, oraz o proponowaną zawartość naszej ramówki. Badani odpowiedzieli (badanie jakościowe w skali 10-punktowej), że nowy kanał tematyczny jest oceniany powyżej 7 punktów. Podobnie ocenili też ramówkę. Także można powiedzieć, że bardzo wysoko. Było też, trzeba uczciwie przyznać, wiele krytycznych uwag wobec różnych konkretnych pozycji programowych. Z tego też wyciągnęliśmy odpowiednie wnioski.

- Program z założenia nie będzie na siebie zarabiać. Czy przy okazji powołania kanału Kultura nie grozi nam podwyżka abonamentu?

- Na pewno nie. Uruchomienie kanału to wysiłek telewizji publicznej. Poza tym, nie wykluczam w przyszłości reklam w kanale Kultura - koncesja daje nam taką możliwość. Ale w tej chwili, na pierwsze miesiące działania, reklam nie przewidujemy. Natomiast od początku planujemy sponsoring poszczególnych programów.

- Jakie będą twarze nowej telewizji? Znane, czy zupełnie świeże?

- Nie będzie prezenterów, ale każdy dzień będzie miał swojego gospodarza. Będzie on nie tylko informował i zapowiadał audycje, ale też prowadził debatę poświęconą zagadnieniom związanym z tematem przewodnim dnia. Będą to w 90 proc. nowe twarze. W castingach stawiamy na specjalistów z różnych branż, przeważnie dziennikarzy spoza telewizji.

- Atutem kanału Kultura ma być nowatorska oprawa graficzna.

- Połowa naszego programu będzie pochodzić z archiwum, a widzowie nie przepadają za powtórkami. Nie wiedzą, że będą to audycje, które miały gdzieś jedną czy dwie emisje bardzo późną nocą. Także efekt świeżości, jeśli my je pokażemy w prime time, jest oczywisty. Ale dlatego, że jest to archiwum, musi być świetnie oprawione. W związku z tym to, co zamierzamy, a mamy już gotową wstępną oprawę, będzie miało charakter dzieła sztuki. Nie będzie to tylko plastik i komputery. W tej chwili nic więcej nie powiem, to nasza mała tajemnica. Oprawę zademonstrujemy na konferencji prasowej trzy tygodnie przed premierą. Oczekujemy efektu zaskoczenia.

- Widzowie mają jeszcze w pamięci program sylwestrowy. Jak wyobraża Pan sobie sylwestra 2005 w TVP Kultura?

- Nasze projekty w tym zakresie na pewno będą różnić się od tego, co pokazują inne anteny. Zaznaczam, że nie będziemy stronili od rozrywki, ale tej z najwyższej półki. Mamy zadanie dotarcia do pewnej niszy, czyli odbiorców aspirujących do kontaktu z dziełami sztuki. Nie używam tu terminu "kultura wysoka". To oczekiwania widzów są wysokie, a w każdym razie wyższe niż to, co się im dziś proponuje.

Wszystko, co chcecie wiedzieć...

Pomysł powołania pierwszego w TVP kanału tematycznego od początku budził kontrowersje co do formuły samego projektu, ale idea przyjęta została z powszechnym entuzjazmem.

***

TVP ocenia docelową widownię kanatu Kultura na 2,5 miliona osób (według badań OBOP).

***

Programy kulturalne w telewizji publicznej nadawane są na ogół głuchą nocą, nie wszyscy widzowie są też usatysfakcjonowani ich jakością. Kanał Kultura ma być więc - jak deklarują władze TVP - "propozycją intelektualną kierowaną do wymagającego widza".

***

Twórcy projektu z zazdrością spoglądali na podobne przedsięwzięcia zagraniczne, przede wszystkim na znany polskim widzom kanał Arte, a także rosyjski Kanał Kultura. Na świecie udowodnili, że można robić niedochodowy kanał dla stosunkowo wąskiego grona odbiorców.

***

Program ma być dostępny drogą satelitarną i poprzez telewizje kablowe za darmo Zakłada się emisję 12 godzin materiału w dni robocze (od godziny 12.00 do 1.00) i 18 godzin w weekendy (od 9.00 do 3.00).

***

Powołanie nowego kanału nie zmieni polityki programowej Jedynki i Dwójki.

***

Według badań OBOP, aż 2/3 Polaków deklaruje zainteresowanie kulturą. Tymczasem programy kulturalne i spektakle Teatru Telewizji oglądało w 2004 roku średnio nieco ponad 700 tysięcy osób.

Co nam powiedzieli...

Kazimierz Kutz, reżyser, senator

Stworzenie kanału Kultura to trudne zadanie. Sukces stacji będzie zależał od atrakcyjności oferty - chodzi o to, żeby nad programem nie wisiało idiotyczne przekonanie, że kultura musi być nieciekawa.

Jerzy Pilch, pisarz

Uważam, że powołanie do życia kanału Kultura to dobry pomysł, ale nie jestem bliżej zorientowany, jeżeli chodzi o ten projekt. Trudno byłoby mi coś w ciemno powiedzieć więcej.

Wojciech Smarzowski, reżyser, laureat Paszportu "Polityki"

Wszystko zależy od tego, kto decyduje, co jest kulturą, a co nie. Poza tym sam pomysł na stworzenie takiego kanału kulturalnego brzmi nieźle, ale znając realia, to dopiero praktyka wykaże, czy ta inicjatywa się sprawdzi.

Tomasz Stańko, muzyk jazzowy

Osobny kanał, zajmujący się kulturą, to dobry pomysł, zwłaszcza że telewizja w ostatnim czasie w coraz mniejszym stopniu dostrzegała potrzebę prezentowania kultury niszowej.

W nowym kanale znajdziemy...

Kanał Kultura ma korzystać z materiałach archiwalnych Telewizji Polskiej (50 proc. programów), choć nie będzie miał charakteru archiwalnego. Pozostałą część czasu antenowego wypełnią programy zakupione specjalnie dla kanału, w tym filmy fabularne, dokumentalne i animowane, a także programy pochodzące z wymiany ze stacjami telewizyjnymi o podobnym profilu, tj. Arte, rosyjski Kanał Kultura, niemiecka ZDF czy brytyjska BBC (35 proc). Pozostałą część czasu antenowego wypełni produkcja własna.

Program podzielony będzie na bloki tematyczne, każdy dzień będzie miał temat przewodni: poniedziałek - literatura; wtorek - teatr; środa - nauka, historia, zagadnienia społeczne; czwartek - muzyka; piątek - film; sobota - źródła kultury i jej tradycje, sztuki plastyczne; niedziela - spotkanie ze znaną osobą, która oprowadzi widzów po świecie swoich fascynacji kulturalnych. Oprócz tego w kanale Kultura będzie można zobaczyć codzienne wiadomości kulturalne, debaty, programy poświęcone kulturze offowej i alternatywnej.