Dobrzy zbóje, źli panowie
"Janosik. Naprawdę prawdziwa historia" w reż. Łukasza Kosa w Teatrze Lalka w Warszawie. Pisze Paweł Sztarbowski w emetrze.pl
"Janosik. Naprawdę prawdziwa historia" w reżyserii Łukasza Kosa to pełna szalonych pomysłów opowieść nie tylko dla dzieci
"Janosik. Naprawdę prawdziwa historia" w Teatrze Lalka w Warszawie to wariacja opowieści o słynnym rozbójniku, który odbierał bogatym i rozdawał biednym, napisana przez Michała Walczaka. Sztuka mocno niepoprawna, a może nawet anarchiczna, bo sympatia młodej widowni od razu kieruje się w stronę rozbójników, którzy niby piją i kradną - ale też co innego mają do roboty, skoro biedacy wciąż są ograbiani i torturowani przez murgrabiego i biskupa? Odwieczna walka dobra ze złem ukazana jest właśnie w potyczkach zbójów z ogólnie szanowanymi panami, którzy twardą ręką rządzą ciemnym ludem. Dzięki takiemu zderzeniu okazuje się, że dobro wcale nie jest domeną tych, którzy w obiegowej opinii uchodzą za nieskazitelnych i szanowanych obywateli. Nawet dobrotliwy Pan Jezus, patrząc na ich postępowanie, ucieka z krzyża. Odchodzenie od schematów zdaje się największym atutem tego spektaklu. Szczególnie dla młodych widzów staje się on szkołą krytycznego patrzenia na rzeczywistość.
Na główną postać tej "naprawdę prawdziwej historii" wyrasta nie tyle tytułowy bohater, co Łowca - wcielenie superbohatera, który ma schwytać Janosika. Ale gdy Łowca poznaje historię słynnego zbója i dowiaduje się, że z rozkazu murgrabiego zamordowano mu ojca i matkę, wzrusza się tym do tego stopnia, że przyłącza się do zbójeckiej bandy. Na koniec zresztą, by uchronić przed śmiercią rodzinę Łowcy, Janosik sam zdecyduje się pójść na stryczek.
Nie byłoby tego przewrotnie wzruszającego spektaklu, gdyby nie piękne, drewniane figury wyrzeźbione przez Adama Walnego, który jest też autorem scenografii. Na uwagę zasługuje też muzyka Dominika Strycharskiego, mieszająca klimat łzawej ballady i łobuzerskiego koncertu.
Warto dodać, że spektakl jest częścią polsko-czesko-słowackiego przedsięwzięcia, dzięki któremu interpretacji legendy Janosika podjęło się trzech reżyserów z tych właśnie krajów - Łukasz Kos, Jakub Krofta i Ondrej Spišák. Wszystkie trzy spektakle mają elementy wspólne. Pierwszy pokaz całości odbędzie się 10 maja w Nitrze. W Warszawie będzie można ją obejrzeć 7 czerwca podczas Warszawskiego Pałacu Teatralnego, którego organizatorem jest Teatr Lalka.
