Teatr i bank
- Ten spektakl może być sygnałem do tego, żeby się w końcu obudzić. Jest wiele, typowo polskich cech, które nas zamykają, ograniczają - mówi EMILIA SADOWSKA, reżyserka "Zwału", którego prapremiera odbędzie się dzisiaj, 10 marca, w Teatrze Polskim w Poznaniu.
Premiera "Zwału" Sławomira Shuty dziś [10 marca] o godz. 19.30 w Malarni Teatru Polskiego. Rozmowa z reżyserem Emilią Sadowską*.
Autor jest młodym polskim pisarzem (ur. 1973) , pochodzącym z Nowej Huty (to źródło jego pseudonimu). "Zwał" - książka, za którą otrzymał Paszport "Polityki" - opowiada o młodym, sfrustrowanym pracowniku wielkiego banku. Muzykę i songi do przedstawienia napisał Maciej Maleńczuk. Autorką adaptacji powieści i reżyserem spektaklu jest Emilia Sadowska.
Ewa Obrębowska-Piasecka: Autor - Sławomir Shuty - zna Pani adaptację?
Emilia Sadowska: - Nie.
Dał Pani wolną rękę?
- Tak. Opowiedziałam mu o swoim pomyśle, zgodził się i powiedział, że chce zobaczyć efekt końcowy.
Będzie na premierze?
- Tak.
Teatr Polski to miejsce, które Pani wybrała, czy ono wybrało Panią?
- Po pierwszej rozmowie z dyrektorem Pawłem Szkotakiem stwierdziłam, że chcę pracować tutaj. A przyszłam do tego teatru, ponieważ mnie interesował: jest bardzo współczesny, otwarty na nowe rzeczy. Bardzo mi się podoba forma czytań nieznanych jeszcze tekstów dramatycznych.
Pani nie wystawia dramatu. Zrobiła Pani adaptację powieści...
- Książka napisana jest w formie dziennika. Wystawianie dziennika w teatrze wydało mi się pomysłem karkołomnym, więc rozpisałam go na siedmioro aktorów. Wymyśliłam też formę songów, które napisał i skomponował Maciek Maleńczuk. Zależało mi na tym, żeby uniknąć nachalnej indoktrynacji. Songi komentują to, co się dzieje na scenie i dają widzowi dystans.
Identyfikuje się Pani z bohaterem "Zwału"?
- Nie chce się identyfikować. Ten spektakl może być sygnałem do tego, żeby się w końcu obudzić. Jest wiele - typowo polskich - cech, które nas zamykają, ograniczają... Miałam duży problem, żeby opowiedzieć o tym spektaklu Niemcom...
Czego nie rozumieli? Tam też mieszkają przecież młodzi ludzie, którzy muszą się wbijać w mundurki bankowców i uśmiechać do klientów.
- To prawda. Ale dla nich to jest normalne.
Nie buntują się?
- Nie. I bunt ich dziwi. Mówią: "Przecież Basia jest kierowniczką banku i jeśli Basia coś mówi, to tak ma być". A my z jednej strony zachłystujemy się kapitalistyczną rzeczywistością, a z drugiej strony chcemy pozostać indywidualistami.
Więc chodzi o to, żeby pastować buty?
- Nie mam nic przeciwko pastowaniu butów... Chodzi o to, żeby nie dawać się bezmyślnie wikłać w systemy, które nas po prostu zabijają. Ja bym nie mogła pracować w banku.
A wielu ludzi wzięłoby każdą pracę...
- No właśnie. To jest problem. I dlatego robię ten spektakl.
"Zwał" Sławomira Shuty, adaptacja i reżyseria Emilia Sadowska, muzyka Maciej Maleńczuk, scenografia Katarzyna Stochalska, kostiumy Izabela Stronias. Grają: Mirek - Jakub Papuga; Basia, urzędniczka - Ewa Audykowska; Gocha, baba 2 - Ewa Szumska; Klient - Włodzimierz Kłopocki; Matka, baba 1 - Małgorzata Peczyńska; Ojciec - Sylwester Woroniecki; Bigos - Piotr Kaźmierczak.
* Emilia Sadowska skończyła polonistykę na Uniwersytecie Warszawskim i reżyserię w Łodzi, wyjechała do Niemiec, pracowała dla telewizji WDR i CDF. "Zwał" to jej trzeci spektakl teatralny, wcześniej reżyserowała w Teatrze Studyjnym w Łodzi (Visniec Matei "Zatrudnimy klauna") i Bałtyckim Teatrze Dramatycznym w Koszalinie (Jan Potocki, "Parady")
Song Macieja Maleńczuka
Wszystkie te poranki na przedsionku zwałki budzę się z rana jak otwarta rana Nie będzie drugiego superhitu Z taką parabolą nie zaliczę szczytu W kostiumach bogobojnych dziewic Czekają panowie co nie mogą skrewić Poranne sąsiadów i uczynne bzdety Pożywna porcja wojennej tandety Tłuszcza w strachu lepiej trzyma się kupy Ledwo wstaje dzień wyrusza na zakupy Strach moi mali trzyma nas przy życiu Strach moi mali wraca na przepiciu Strach we wszystkich językach dziś gada Do mnie do ciebie gada do sąsiada
Na zdjęciu: okładka "Zwału" Sławomira Shutego, WAB 2004
