Sędziowie Stanisława Wyspiańskiego
Tym razem w Studio Teatralnym Dwójki obejrzymy... film. Niezwykły z wielu względów, przede wszystkim jednak dlatego, że jest to jedyny film reżyserowany przez Konrada Swinarskiego, jednego z największych reżyserów w dziejach polskiego teatru. Swinarski przez pewien czas uczęszczał do szkoły filmowej i ta metoda rejestracji rzeczywistości nie była mu obca. Nie miał jednak do filmu zaufania. Ekranizacja "Sędziów" Stanisława Wyspiańskiego była eksprymentem, który sam reżyser ocenił wysoko. Zamierzał potem kontynuować filmowanie, myślał o "Fantazym", "Śnie nocy letniej"... Tragiczna śmierć zniweczyła te projekty, jak tyle innych.
"Sędziowie" są filmową transpozycją spektaklu wyreżyserowanego przez Konrada Swinarskiego w 1968 w krakowskim Starym Teatrze. Przedstawienie wzbudziło wiele emocji: łatwo sobie wyobrazić, czym było dla części prały, polityków i administratorów kultury poruszenie tematu żydowskiego w tym złowrogim roku. Sztuka Wyspiańskiego wzięta jest z gazetowej wzmianki o wydarzeniach, mających miejsce w malej wsi galicyjskiej. Sąd rozpatrywał sprawę o zabójstwo młodej dziewczyny. Popełnił je syn żydowskiego karczmarza, aby zatrzeć swój romans z chrześcijanką. Podejrzenie padło na przypadkowego-człowieka, któremu groził surowy wyrok. Prawdziwego sprawcę wskazał sędziom brat mordercy.
