Harold Pinter
Dramatopisarz, poeta, scenarzysta, aktor, reżyser, aktywista polityczny; laureat literackiej Nagrody Nobla.
Urodził się w pochodzącej z Rosji rodzinie ubogich żydowskich imigrantów. W latach 1948–50 studiował w Królewskiej Akademii Sztuk Dramatycznych w Londynie. W 1950 roku wydał pierwszy tom wierszy Poetry pod pseudonimem Harold Pinta, ale sam za właściwy debiut uważał opublikowanie w 1957 roku jednoaktówki The Room. Pracował wówczas jako aktor w radiu BBC i uczył się krótko w Central School of Speech and Drama. Rozgłos przyniosła mu sztuka Dozorca, wystawiona w 1960 roku.
Pinter jest uznawany za przedstawiciela teatru absurdu i twórcę tzw. komedii zagrożenia. Jest autorem niemal trzydziestu dramatów, z których najważniejsze to: Urodziny Stanleya (1957), Powrót do domu (1965), Pejzaż (1967), Cisza (1968), No Man's Land (1975), One for the Road (1984), Mountain Language (1988). Napisał także ponad dwadzieścia scenariuszy filmowych: Służący (1963), Wypadek (1967) Posłaniec (1970) Kochanica Francuza (1981). W 1977 roku wydano jego niezrealizowany dotąd scenariusz według powieści Marcela Prousta W poszukiwaniu straconego czasu.
Jako aktor zadebiutował w teatrze studenckim w 1948 roku. W latach 1954–57 występował z grupą teatralną Anew McMaster używając pseudonimu David Baron. Zagrał także kilkadziesiąt niewielkich ról filmowych, ostatnio w Mansfield Park (1999) i Krawcu z Panamy (2001).
Laureat nagród Laurence'a Olivera, Pirandella i Moliera oraz literackiej Nagrody Nobla, którą przyznano mu w roku 2005. Po ogłoszeniu werdyktu Szwedzkiego Komitetu Noblowskiego w mediach wybuchła dyskusja. Pisano o twórczości Pintera, że to „artystyczna ramota”, a o pisarzu, że jest „fanatycznym lewakiem”, ale pojawiały się także opinie, że jego dramaturgia to „jeden z kamieni milowych współczesnego teatru”, a sam Pinter to „najlepszy żyjący dramaturg”.
W 1949 roku Pinter odmówił służby wojskowej ze względu na swoje pacyfistyczne przekonania. Krytykował rządy Margaret Thatcher i Ronalda Reagana, sprzeciwiał się interwencji NATO w Kosowie i Afganistanie. Bronił Salvadora Allende i Slobodan Miloševicia. Był przeciwnikiem wojen na Falklandach i w Iraku. Pisywał też antywojenne wiersze. W 1996 roku nie przyjął tytułu szlacheckiego.
W latach 1956–80 Pinter był żonaty z aktorką Vivien Merchant. W 1980 roku ożenił się z pisarką lady Antonią Fraser, autorką poczytnych biografii historycznych, między innymi Cromwella i żon Henryka VIII. Syn Pintera z pierwszego małżeństwa – Daniel – jest literatem i muzykiem.
