Autorzy

(ur. 1 marca 1935 roku, Warszawa, Polska)
Poeta, dramaturg, prozaik, tłumacz z języka irlandzkiego, czeskiego i jidish, krytyk filmowy. Dzieciństwo spędził w Komorowie Starym koło Ostrowi Mazowieckiej i w Gdyni. Po maturze pracował w Gdyni w elektrowni; w tym czasie zajmował się również teatrem amatorskim. W 1956 roku skończył filologię polską na Uniwersytecie Warszawskim. Pracował w redakcjach "Po Prostu" (1955-56), "Sztandaru Młodych", "Odry", "Współczesności" (1957-60) i "Filmu". W latach sześćdziesiątych był redaktorem w Teatrze Telewizji (1963-67) i kierownikiem literackim zespołu filmowego Kamera (1967-68).
Debiutancki tomik poezji Brylla pod tytułem "Wigilie wariata" ukazał się w 1958 roku. W następnych latach poeta wydał kolejne tomiki: "Autoportret z bykiem" (1960), "Twarz nie osłonięta" (1963), "Sztuka stosowana" (1966), "Mazowsze" (1967), "Muszla" (1968), "Fraszka na dzień dobry" (1969). We wczesnych utworach poetyckich Ernest Bryll nawiązywał do poetyk staropolskich, między innymi do nurtów plebejskich epoki baroku. Jego późniejsze utwory natomiast, zwłaszcza dramat "Rzecz listopadowa" (1968) czerpią z tradycji romantycznej.
W "Rzeczy listopadowej" Dzień Zmarłych stał się dla twórcy okazją do spojrzenia na polską historię i do zanalizowania teraźniejszości w perspektywie historycznej. Krytycy ocenili utwór bardzo wysoko i postawili dramat Brylla obok dzieł Mickiewicza i Słowackiego, dostrzegając w nim próbę stworzenia nowego dramatu romantycznego, tematycznie i stylistycznie powiązanego z dziełami narodowych wieszczów. Jerzy Koenig nazwał "Rzecz" dziełem, "które chce zobaczyć współczesność rozpiętą między przeszłością a dniem dzisiejszym", a Stefania Skwarczyńska napisała, że Bryll przejął spadek po Wyspiańskim, jako autorze "Wesela" i "Wyzwolenia".
Tę samą problematykę podejmuje "Kurdesz" (1968), utrzymany w podobnej konwencji literackiej i dramaturgicznej, inspirowany dziełami Słowackiego, Wyspiańskiego i Żeromskiego. Tak jak w "Rzeczy listopadowej" autor posługuje się tu cytatem, symboliką, aluzją; "Kurdesz" wzbudził jednak mniejsze zainteresowanie. Opublikowany w 1970 roku dramat "Kto ty jesteś, czyli małe oratorium na dzień dzisiejszy" tworzy ostatnią część trylogii o Polsce współczesnej. W należących do tego poważnego nurtu dramatach, gęstych od sprzeczności i wieloznaczności, Bryll podjął dyskusję na tematy narodowe.
Równolegle powstawały dramaty nawiązujące tematycznie i formalnie do tradycji ludowej: pastorałka "Po górach, po chmurach" (wyd. 1968), w której autor umieścił klasyczne postacie ludowej szopki we współczesnych polskich realiach, sprowadzając jasełka do formy współczesnego kabaretu politycznego; śpiewogra "Na szkle malowane" (wyd. 1969) - tatrzańska opowieść o Janosiku oraz utwór "Życie jawą" (1972), który łącząc elementy farsy, komedii i dramatu, zawiera przesłanie natury filozoficzno-moralnej. W 1972 roku opublikowane zostało oratorium "Wołaniem wołam cię", a rok później kolejne - "Zagrajcie nam dzisiaj wszystkie srebrne dzwony". Na przełomie lat sześćdziesiątych i siedemdziesiątych Ernest Bryll był uważany za jednego z najważniejszych polskich dramaturgów. W latach sześćdziesiątych pisarz wydał również kilka tomów prozy: powieści "Studium" (1963), "Ciotka" (1964), "Ojciec" (1964), "Jałowiec" (1965) oraz zbiory opowiadań "Gorzko, gorzko" (1965) i "Drugi niedzielny autobus" (1969).
W końcu lat sześćdziesiątych Bryll wyjechał jako stypendysta do Stanów Zjednoczonych, gdzie uczestniczył w programie dla pisarzy na uniwersytecie w Iowa. W latach 1970-74 był kierownikiem literackim Teatru Polskiego w Warszawie, a od 1974 do 1978 kierował Polskim Instytutem Kultury w Londynie. W roku akademickim 1978/79 wykładał na wydziale filmu Uniwersytetu Śląskiego w Katowicach. W latach siedemdziesiątych opublikował kolejne tomy poezji: "Zapiski" (1970), "Piołunie piołunowy" (1973), "Zwierzątko" (1975), "Ta rzeka" (1977), "Rok Polski" (1978) oraz kolejne utwory sceniczne: "Doświadczyński, czyli sarmacka śpiewogra o szczęściu Nipuanów" (1977), "Ballada łomżyńska" (1977) i "Słowik" (1977).
W latach 1978-83 Ernest Bryll był kierownikiem artystycznym zespołu filmowego Silesia, a w latach 1984-85 - doradcą literackim zespołu filmowego Oko. W roku 1989, będąc wykładowcą Sunny University w Albany w USA, prowadził wykłady i seminaria także na innych uniwersytetach amerykańskich. W latach osiemdziesiątych niemal co roku ukazywały się nowe tomy poezji Brylla: "A kto się odda w radość" (1980), "Czasem spotykam siebie" (1981), "Sadza" (1982), "Pusta noc" (1983), "List" (1985), "Boże uchroń nas od nienawiści" (1985), "Gołąb pocztowy" (1986), "Adwent" (1986). Pisarz wydał też tom prozy "Betlejem" (1987) i trzy utwory sceniczne: "Kolęda-nocka" (1981), "Wieczernik" (1984) oraz "Dybuk" (1988).
W pierwszej połowie lat dziewięćdziesiątych Bryll był ambasadorem polskim w Irlandii; po powrocie do Polski pracował w telewizji publicznej w charakterze doradcy literackiego (TV2, 1995-98) i jako konsultant jednej ze stacji telewizji niepublicznej (od 1998 roku). W ostatnich latach opublikował kilka tomów poezji: "Kropla w wodospadzie" (1995), "Kto chce znać wiatr" (1996), "Widziałem jak odchodzą z nas ci ludzie dobrzy" (1996), "Rok Polski 2000" (2000), "Kubek tajemny" (2000), "Gologota Jasnogórska" (2001), "Nie proszę o wielkie znaki" (2002) i "Jezioro Kałuża" (2003), a także cztery utwory sceniczne: "Tristan" (1996), "Cyrano" (1997), "A kto się odda w radość" (1998) i "Wołał nas Pan" (1999). Ernest Bryll jest laureatem wielu nagród, między innymi Nagrody im. Broniewskiego w dziedzinie poezji (1964), Nagrody II stopnia Ministra Kultury i Sztuki (1965, 1973), Nagrody Narodowego Funduszu Kultury (1989). W 1995 roku otrzymał Order Irlandzkiego Rodu Królewskiego O'Conor.
Ernest Bryll jest przede wszystkim poetą; do teatru doszedł przez poezję - sztuki teatralne Brylla to jakby udramatyzowane utwory poetyckie. Autor nie konstruuje ich według klasycznych reguł, jego utwory sceniczne są pozbawione akcji, intrygi, napięć dramatycznych, dialogów i ról w tradycyjnym rozumieniu. Bryll zachowuje podział na akty, ale sceny są jedynie luźno powiązane. Używa języka poetyckiego, pełnego metafor i aforyzmów, obrazowego i soczystego.