Franz Suppe von
Ur. 18 IV 1819, Spalato (Split). Zm. 21 V 1895, Wiedeń.
Twórca wiedeńskiej operetki pochodził z rodziny belgijskiej, urodził się w Dalmacji, a pierwsze kontakty z muzyką nawiązywał we Włoszech; studiując prawo w Padwie, niejednokrotnie przyjeżdżał do Mediolanu, aby w La Scali oklaskiwać ówczesne opery buffa. Po śmierci ojca musiał jednak przerwać studia i przeniósł się wraz z matką do Wiednia (1835), do jej rodziny. Tutaj poświęcił się już całkowicie kultywowaniu swych młodzieńczych zainteresowań i uzdolnień muzycznych. Studiował kompozycję u Seyfrieda (do 1840), komponując jeszcze w trakcie studiów "Mszę" (1836) i dwie - nie wystawione nigdzie - opery: "Virginia" (1837) i "Gertruda della Valle" (1841). Zaprezentował je Donizettiemu w czasie bytności sławnego kompozytora w Wiedniu i skorzystał z jego uwag i wskazówek na przyszłość. W 1840 zaczął muzyką zarabiać na życie: zaangażowany został, jako jeden z dyrygentów, do Theater in der Josefstadt, głównie zresztą dyrygował w filiach tego teatru w Bratysławie, Sopronie i w Baden.
Jednocześnie komponował muzykę do wystawianych w tych teatrach pantomim i krotochwil, żywych obrazów i bajek. W 1846 jego ilustracja do sztuki "Chłop i poeta" ("Dichter und Bauer") odniosła duży sukces; zwłaszcza uwertura, która do dziś jeszcze grywana bywa na koncertach. Po raz pierwszy także wystawił własne opery: "Das Madchen vom Lande" (1847) i "Paragraph drei" (1858) - bez szczególnego sukcesu. Natomiast z końcem lat 1850-ych pojawiły się w Wiedniu pierwsze operetki Offenbacha i pod ich wpływem Suppe napisał pierwszą własną, jednoaktową operetkę "Pensjonarki" ("Das Pensionat"). Dzień premiery tego utworu: 24 XI 1860, uważany jest za datę narodzin wiedeńskiej operetki.
Odtąd Suppe zajmował się już niemal wyłącznie tego typu twórczością. Z kolejnych jego utworów - jednoaktówek pozostających pod przemożnym wpływem Offenbacha - w Polsce wystawiono: "Dziesięć dziewcząt w poszukiwaniu męża" ("Zehn Madchen und kein Mann"; 1862), "Bursze" ("Flotte Bursche", 1863), "Piękną Galateę" ("Die schone Galathee"; 1865), "Lekką kawalerię" ("Leichte Kavallerie", 1866). W latach 1870-ych Suppe zyskał groźnego rywala: wiedeńczycy zobaczyli już "Zemstę nietoperza" i inne operetki Straussa. Suppe, aby nie pozostać w tyle, musiał również pisać teraz duże, pełnospektaklowe utwory i pierwszym z nich była "Fatinitza" (1876), wkrótce potem "Boccaccio" (1879) - obie operetki odniosły wielkie sukcesy, nie pobite już przez kolejne utwory Suppego, m.in.: "Juanita" ("Donna Juanita"; 1880)) "Gaskończyk" ("Der Gascogner", 1881), "Włóczęga" ("Die Afrikareise", 1883), "Modelka" ("Das Modell" - nie ukończona, wystawiona po śmierci kompozytora).
Ogółem Suppe napisał 31 operetek i ponad 200 innych utworów scenicznych. We wszystkich starał się łączyć piękno włoskiej, klarownej melodyki z czarem i ciepłem wiedeńskiej atmosfery. Od Offenbacha przejął natomiast skłonność do ironii, dowcipu, pikanterii, satyry.
Źródło: Przewodnik Operetkowy Lucjan Kydryński, PWM 1994
