Antonín Dvořák
Ur. 8 IX 1841, Nelahozeves. Zm. 1 V 1904, Praga.
Antonin Dvorak, drugi obok Smetany czołowy przedstawiciel czeskiej szkoły narodowej, w szerszym jeszcze zakresie niż Smetana wprowadził muzykę swego kraju w nurt ogólnoeuropejskiej kultury muzycznej. Mając lat 16, kształcił się w szkole organowej w Pradze, angażując się jednocześnie jako skrzypek do Orkiestry Cecyliańskiej, której repertuar zawierał przede wszystkim dzieła najbardziej na owe czasy modernistyczne - Liszta i Wagnera. Świetne opanowanie przez Dvoraka klasycznych zasad konstrukcji muzycznej zwróciło na niego uwagę Brahmsa, którego przyjaźń i poparcie stały się dla młodego kompozytora wielką pomocą (m. in. w stosunkach z wydawcami). Sława kompozytora rośnie szybko; wielkie niemieckie i angielskie firmy wydawnicze nawiązują z nim stały kontakt, najznakomitsze zespoły kameralne oraz wybitni dyrygenci włączają jego dzieła do swego repertuaru. W 1890 otrzymuje honorowy doktorat uniwersytetu w Cambridge; w tym samym czasie zostaje wykładowcą kompozycji, instrumentacji i form muzycznych w praskim konserwatorium. W 1892 wyjeżdża do Ameryki, by objąć stanowisko dyrektora konserwatorium w Nowym Jorku. Zwróciły tam uwagę Dvoraka pieśni murzyńskie i indiańskie, których wpływ zaznaczył się silnie w szeregu jego dzieł. Po powrocie do kraju objął znów Dvorak katedrę kompozycji w praskim konserwatorium, gdzie wykształcił się pod jego kierunkiem szereg wybitnych kompozytorów, m. in. Vitezslav Novak i Josef Suk.
Dvorak jest przede wszystkim jednym z najwybitniejszych symfoników doby późnego romantyzmu. Jego twórczość obejmuje m. in. symfonie (najsłynniejsza, ostatnia, IX Symfonia "Z Nowego Świata"), uwertury, poematy symfoniczne, koncerty (ze znanym "Koncertem wiolonczelowym" na czele), muzykę kameralną, kantaty, oratoria, Requiem, "Stabat Mater" oraz szereg oper ("Wanda", "Chłop szelma", "Dymitr", "Jakobin", "Diabeł i Kasia", "Rusałka" i "Armida"). Styl muzyki Dvoraka cechuje oryginalność formy, niezwykle bujna inwencja i odkrywcza, barwna instrumentacja.
