Kurt Vonnegut jr
VONNEGUT Kurt
(ur. 11 listopada 1922, Indianapolis, Stany Zjednoczone
- zm. 11 kwietnia 2007, Nowy Jork, Stany Zjednoczone)
Amerykański pisarz i publicysta niemieckiego pochodzenia. W czasie nauki w szkole średniej - Shortrige High School (1936-40) ujawnił swe pisarskie zamiłowania wspierając piórem szkolne czasopismo "The Shortridge Daily Echo". W czasie studiów na uniwersytecie Cornell (1940 - 42), gdzie studiował biochemię, współredagował "The Cornell Daily Sun". Praca redaktora tak bardzo go zajmowała, że w roku 1942 z powodu kiepskich osiągnięć w nauce został wydalony z uczelni. W marcu 1943 wstąpił do wojska. Wówczas został oddelegowany do Instytutu Technologii w Carnegie. Ponieważ niezadowalające były wyniki jego pracy, skierowano go na front jako zwiadowcę 106 Dywizji Piechoty. Wyjazd na wojnę był początkiem jednego z najbardziej fatalnych okresów w życiu Vonneguta. 14 maja 1944 jego matka popełniła samobójtwo, a 22 grudnia tegoż roku w bitwie o Ardeny (uznawanej za największą porażkę Amerykanów w czasie II wojny światowej) pisarz został wzięty do niewoli. Był przetrzymywany i zmuszony do pracy w drezdeńskiej fabryce znajdującej się w starej rzeźni, gdzie produkował syrop słodowy dla kobiet w ciąży. W fabryce, 13 lutego 1945 przeżył bombardowanie Drezna przez aliantów. W kwietniu tego samego roku został wyzwolony przez Armię Czerwoną, a 22 maja powrócił do Ameryki i został odznaczony amerykańskim orderem Purple Heart przyznawanym żołnierzom poszkodowanym w czasie wojny.
Po powrocie do kraju Vonnegut ponowił studia - tym razem na wydziale antropologii uniwersytetu w Chicago. Nie uzyskał jednak tytułu magistra, ponieważ jego praca dyplomowa zatytułowana "Wahania pomiędzy dobrem i złem w popularnych opowieściach" została jednomyślnie odrzucona przez komisję. Równolegle ze studiami Vonnegut próbował swych sił jako dziennikarz, pracując jako reporter kryminalny w "Chicago City News Bureau". W latach 1947 - 50 pracował w laboratorium General Electric w Senectady, zajmując się działem Public Relations. Na początku roku 1950 zrezygnował jednak ze stałej posady i osiadł na przylądku Cod, z postanowieniem rozpoczęcia pracy jako pisarz. Pierwsze opowiadanie zatytułowane "Report on the Barnhouse Effect" opublikował już 11 lutego tego roku w czasopiśmie Collier's. Od tej pory rozpoczęła się jego kariera pisarska, której pełnię osiągnął dwa lata później, kiedy zadebiutował jako powieściopisarz powieścią "Pianola". Pisarstwo stało się głównym źródłem utrzymania Vonneguta i jego rodziny (żony i dzieci). W latach 1952 - 1958 pisywał krótkie opowiadania dla czasopism, między innymi dla "Saturday Evening Post", "Ladies Home Journal", "Colliers". W międzyczasie - w latach 1954-56 - był także nauczycielem angielskiego w Hopefield School, szkole dla dzieci z emocjonalnymi zaburzeniami, pracował w agencji reklamowej, a także otworzył salon samochodowy - pierwszy w USA salon SAAB-a.
Przełom lat 1957/58 był pasmem osobistych tragedii w życiu pisarza - w czasie snu umarł jego ojciec, siostra Alice zmarła na raka, a nastepnego dnia, jej mąż zginął w katastrofie kolejowej. Osierocili trójkę dzieci, które pisarz i jego żona adoptowali.
W 1959 roku ukazała się - będąca kolejnym sukcesem - książka "Syreny z Tytana", dwa lata później zbiór opowieści "Canary in a Cat House". Niemal co roku wychodziła wtedy powieść Vonneguta - "Kocia kołyska" (1963), "Niech pana Bóg Błogosławi Panie Rosewater" (1965). W latach 1965-67 pisarz kształcił młodych adeptów pióra na uniwersytecie Iowa.
W roku 1967 rozpoczął się jeden z najważniejszych rozdziałów w życiu pisarza. Stowarzyszenie Guggenheim pomogło mu w odbyciu podrózy do Drezna, gdzie miał on zbierać materiały do swej kolejnej książki. Zanim jednak czytelnicy mogli się zapoznać z nową powieścią, w roku 1968 wydał zbiór opowiadań "Witajcie w Małpiarni". Rok później wyszła książka, która przyniosła Vonnegutowi największą sławę - "Rzeźnia numer pięć". Vonnegut został idolem amerykańskiej młodzieży. W 1970 roku uniwersytet Harvarda zaproponował pisarzowi prowadzenie szkółki pisarskiej. 7 października tego samego roku nowojorski Theatre de Lys wystawił jego pierwszą sztukę sceniczną "W dniu Urodzin Wandy June".
W 1971 roku "Kocia kołyska" została uznana przez władze uniwersytetu w Chicago za wystarczający dowód znajomości zagadnień z zakresu antropologii i pisarzowi przyznano honorowy tytułu magistra antropologii.
W 1973 roku ukazała się powieść "Śniadanie Mistrzów", która została bardzo chłodno przyjęta, ale w niedługim czasie uniwersytet Indiana uhonorował Vonneguta tytułem LHD - Doctor Of Human Letters, zaś nowojorski City University mianował go Profesorem Prozy Angielskiej. Rok później Vonnegut opublikował pierwszy zbiór esejów "Wampetery, Foma i Granfalony", autorowi Hobart and William College przyznał honorowy tytuł doktora literatury, a w 1974 roku mianowano go wiceprezydentem National Institute of Arts and Letters (Międzynarodowy Instytut Literatury i Sztuki).
W 1985 roku ukazała się jedna z bardziej interesujących książek Vonneguta - "Galapagos". Jednak życie osobiste nie układało mu się najlepiej, skutkiem czego była ostra depresja i próba popełnienia samobójstwa poprzez wymieszanie w żołądku środków nasennych i alkoholu. Na polu artystycznym Vonnegut milczał. Kolejna książka ukazała się dopiero w 1997 roku. Była to powieść "Trzęsienie czasu" zapowiadana jako ostatnia w dorobku. Pisarz opublikował jeszcze dwa zbiory esejów: "Niech Pana Bóg błogosławi Doktorze Kevorkian" w 2001 roku i "Człowiek bez ojczyzny" w roku 2005.
