Alejandro Casona
właściw. Alvarez Alejandro Rodriguez
(ur. 23 marca 1903, Besullo, Hiszpania - zm. 17 września 1965, Madryt, Hiszpania)
Dramatopisarz hiszpański. Przyszedł na świat w prowincjonalnym miasteczku, ale jego rodzina była zamożna i mieszkała w wielkim domu. Nikt w Besullo nie używał nazwiska Alvarez - o rodzinie mówiło się "ci z dużego domu" (jak o innej: "ci z sadu"). Alejandro wykorzystał później ten przydomek, przyjmując pseudonim literacki Casona, co po hiszpańsku znaczy "domisko". Rodzice Alejandro: Gabino Rodriguez Alvarez i Faustina Alvarez Garcia byli nauczycielami; w ich ślady poszedł Alejandro i jego bracia. Jako nauczyciel Alejandro prowadził teatr dla dzieci w Murcii, gdzie studiował na miejscowym uniwersytecie na Wydziale Filozofii i Literatury oraz w Konserwatorium Muzyki i Deklamacji. W latach 1922-26 Alvarez kontynuował studia w Wyższej Szkole Pedagogicznej w Madrycie. W 1928 roku wyjechał do doliny Aran w Pirenejach; w październiku tego roku ożenił się z Rosalią Martin, koleżanką ze studiów. Dwa lata później przyszła na świat ich córka Marta.
Casona debiutował w 1926 roku zbiorem poematów "El peregrino de la barba florida" (Pielgrzym z bujną brodą). W 1933 roku komedia Alejandro Casony pod tytułem "La sirena varada" (Syrena wyrzucona na brzeg) wygrała konkurs imienia Lope de Vegi - najbardziej prestiżowy konkurs na utworu dramatyczny w Hiszpanii. Rok później odbyła się jej prapremiera. Sztuka zdobyła ogromne uznanie, w Madrycie grana była z udziałem aktorskich znakomitości. "La sirena..." nie była pierwszym utworem dramatycznym Casony; wcześniej powstał "Otra vez el diablo" (Diabeł przewrotny, premiera w 1935). Przed wyjazdem z Hiszpanii Casona napisał jeszcze "Nuestra Natacha" (Nasza Natasza, premiera w 1935). W 1937 roku, po wybuchu wojny domowej pisarz opuścił Hiszpanię i udał się do Meksyku; w tym samym roku odbyła się tam premiera "Prohibido suicidarse en primavera" (Zabrania się popełniać samobójstwa wiosną). Dwa lata później Casona zamieszkał w Buenos Aires; pracował dla radia, kina, publikował w gazetach i czasopismach. Na emigracji powstała większość jego dramatów, między innymi "Las tres perfectas casadas" (Trzy doskonałe mężatki, 1941), "Biała dama" (1944), "La barca sin pescador" (Barka bez rybaka, 1945), "Drzewa umierają stojąc" (1949), "La llave en el desván" (Klucz na strychu, 1951), "Siete gritos en el mar" (Siedem krzyków na morzu, 1952), "La tercera palabra" (Trzecie słowo, 1953), "Corona de amor y muerte" (Korona miłości i śmierci, 1955), "Carta de una desconocida" (List od nieznajomej, 1957), "La casa de los siete balcones" (Dom o siedmiu balkonach, 1957), "Tres diamantes y una mujer" (Trzy diamenty i kobieta, 1961).
W 1962 roku, po dwudziestu pięciu latach nieobecności, dramaty Casony triumfalnie wróciły na hiszpańskie sceny. Rok później, krótko przed śmiercią, do Madrytu powrócił również ich autor. W 1964 roku odbyła się w Madrycie premiera "El caballero de las espuelas de oro" (Jeździec ze złotymi ostrogami), dramatu uważanego za testament artystyczny Casony.
Casona pisze o świecie, który go otacza, o marzeniach, pragnieniach, tęsknotach człowieka. Akcja utworów, nasyconych poetycką atmosferą, rozgrywa się na pograniczu świata rzeczywistego i fantazji. Dramaty Casony były tłumaczone na język angielski, francuski, włoski, niemiecki, fiński, rosyjski, czeski i polski. W końcu lat pięćdziesiątych kilkakrotnie inscenizowano na polskich scenach "Drzewa umierają stojąc"; później po utwory Casony czterokrotnie sięgał Teatr Telewizji.
