Autorzy

JOYCE James
(ur. 2 lutego 1882, Dublin, Irlandia - zm. 13 stycznia 1941, Zurych, Szwajcaria)
Jeden z największych pisarzy XX wieku. Był najstarszym z dziesięciorga dzieci poborcy podatkowego. Ojciec pisarza był hulaką i utracjuszem. Sześcioletni James został oddany do prowadzonej przez jezuitów szkoły z internatem. Dalsze wykształcenie zdobywał w dwóch innych jezuickich uczelniach. Dzięki jezuitom posiadł gruntowną wiedzę historyczną oraz znajomość języków klasycznych i współczesnych, katolickiej symboliki i rytuału. Ale już w młodości Joyce zbuntował się przeciwko autorytetowi Kościoła i odrzucił wiarę religijną. Od 1898 roku studiował filologię i filozofię na University College Dublin, ucząc się włoskiego, francuskiego i staroangielskiego.
W 1902 roku Joyce przerwał niedługo wcześniej rozpoczęte studia medyczne w Dublinie i przeniósł się do Paryża. W roku 1904 definitywnie opuścił Irlandię, do której przyjechał jeszcze tylko kilkakrotnie, po raz ostatni w 1912 roku. Następne lata pisarz spędził z Norą - swoją towarzyszką życia, którą poślubił w 1931 roku i z powiększającą się rodziną - na wędrówkach po Europie, zatrzymując się na dłużej między innymi w Trieście, gdzie przez kilka lat pracował jako nauczyciel języków, w Szwajcarii, gdzie schronił się w okresie I wojny światowej. Najdłużej mieszkali w Paryżu, w którym spędzili większość lat dwudziestych i trzydziestych. Po wybuchu II wojny światowej pisarz przeniósł się z rodziną na południe Francji, a następnie do Zurychu, gdzie zmarł.
W młodości Joyce publikował artykuły, recenzje i szkice w kilku czasopismach. Jego książkowym debiutem był tomik wierszy zatytułowany "Muzyka kameralna", który ukazał się w 1907 roku. Pierwsze dojrzałe dzieło opublikował siedem lat później. Był to tom opowiadań "Dublińczycy" (1914). Próbował także pisać powieść, ale nie będąc zadowolonym z efektu usiłował ją spalić. Część rękopisu utworu "Stefan bohater" ocaliła jego siostra. Książka ukazała się drukiem wiele lat po śmierci autora. W latach 1914-15 powstał autobiograficzny "Portretu artysty z czasów młodości". Dowodem najwyższego mistrzostwa Joyce`a okazał się jednak wydany w 1922 roku w Paryżu "Ulisses". Joyce przejąwszy w powieści schemat kompozycyjno-fabularny z eposu Homera, wykorzystał go do stworzenia uniwersalnej opowieści o współczesnym Odyseuszu, próbującym powrócić do szczęśliwej Itaki, oraz o poszukującym ojca Telemachu, którym jest tutaj Stefan Dedalus. Książka jest świadectwem wirtuozerii językowej i stylistycznej pisarza, który posłużył się w niej wszelkimi możliwymi rejestrami literackiej angielszczyzny i wszystkimi znanymi sposobami narracji powieściopisarskiej.
Po napisaniu "Ulissesa" pisarz postawił sobie jeszcze trudniejsze zadanie: stworzenia dzieła, w którym uogólniona wizja człowieczego losu zostałaby wyrażona w języku stapiającym w sobie słowa i struktury gramatyczne wszystkich znanych autorowi języków świata. Praca nad tym utworem, który przyjaciele pisarza, krytycy i on sam zwykli określać mianem "Dzieła w toku" ("Work in Progress"), trwały niemal do końca życia Joyce'a. Powieść, zatytułowana ostatecznie "Finnegans Wake" (1939), powszechnie uchodzi za pełną niezwykłego bogactwa treści i symboliki, jednakże stawia przed interpretatorem niemal nieprzezwyciężalne trudności, a także - w zasadzie nie poddaje się przekładowi na inne języki.