Francis Veber
VEBER Francis
(ur. 28 lipca 1937, Neuilly-sur-Seine, Francja)
Dramaturg, scenarzysta, reżyser filmowy. Pochodzi z rodziny od lat związanej z działalnością literacką - teatralną i filmową. Jego dziadek ze strony matki - Pierre Veber - to autor przeszło 150 wodewilów i skeczy. Matka Vebera pisywała powieści sentymentalne, ojciec dialogi do filmów, zaś stryj - Serge Veber - scenariusze filmowe. Sam Francis zaczynał od pracy dziennikarskiej, w której słynął ze zjadliwości i doskonałego zmysłu obserwacji. Pracował dla gazety utrzymywanej przez armię algierską, w której szeregach służył. Krótko pracował także w radio. Szukał jednak zajęć bardziej twórczych i dochodowych zarazem, dlatego podjął się współpracy z telewizją. Najpierw pisywał felietony dramatyczne i drobne skecze dla znakomitego aktora Guy Bedosa. W 1968 roku powstała pierwsza sztuka teatralna. Była to komedia zatytułowana "Porwanie". Utrzymywała się na afiszu przez osiem miesięcy w jednym z paryskich teatrów. Kolejną komedią autorstwa Vebera była "Podłużna walizka". W 1970 roku sztuka "Kontrakt" stała się kanwą scenariusza dla krótkometrażowego filmu. Od tego czasu Veber zaczął pisać głównie scenariusze i dialogi komedii filmowych, które odnosiły ogromne sukcesy frekwencyjne. Jego pierwszym scenariuszem filmowym był kryminał z 1970 roku "Appellez-moi Mathilde". Najpopularniejsze z komedii nakręconych według pomysłów pisarza to "Tajemniczy blondyn w czarnym bucie" (1972), "Powrót tajemniczego blondyna" (1974), "Klatka szaleńców" (1978) - nominowana do Oskara za najlepszy scenariusz - oraz "Gorąca głowa" (1979).
W połowie lat siedemdziesiątych pisanie scenariuszy przestało mu wystarczać. Dlatego w 1976 roku zrealizował swój pierwszy film jako scenarzysta i reżyser zarazem. Film nosił tytuł "Zabawka", a jego bohater - Francois Pignon - wystąpił potem jeszcze w kolejnych obrazach - "Pechowiec" (1981), "Les Comperes" (1983), "Zbiegowie" (1986) i "Uciekinierzy" (1989). Pomysły i scenariusze Vebera zaczęto także wykorzystywać w Hollywood, m.in. Billy Wilder swój ostatni film "Buddy Buddy" oparł na sztuce "Kontrakt".
W 1993 roku w Paryżu odbyła się prapremiera teatralna sztuki "Kolacja dla głupca", której wersję filmową Veber wyreżyserował pięć lat później. "Kolacja dla palanta" stała się najbardziej znanym filmem Vebera. Jednym z jej bohaterów jest także Francois Pignon. Film był nominowany do nagrody Cezara, ale statuetką nagrodzono tylko scenariusz. Ponadto Veber zdobył nagrodę za reżyserię tego filmu na Festiwalu Filmowym w Cannes oraz Oskara za najlepszy scenariusz.
W 1996 roku Veber zrealizował film "Le Jaguar" z Jeanem Reno, a rok później komedię "Dzień ojca" z Billym Crystalem i Robinem Williamsem. Z 2000 roku pochodzi film "Plotka" z Gerardem Depardieu.
