Autorzy

Trwa wczytywanie

Robert Musil

(ur. 6 listopada 1880, Klagenfurt, Austro-Węgry
- zm. 15 kwietnia 1942, Genewa, Szwajcaria)
Pisarz austriacki - prozaik, dramaturg, eseista i krytyk teatralny. Był synem Alfreda Musila, inżyniera i Herminy z d. Bergauer. Rodzice przeznaczyli go do kariery wojskowej, toteż młody Musil uczęszczał do szkoły kadetów najpierw w Eisenstadt (1892-1894), a potem w Märich-Weißkirchen (1894-1897). Doświadczenia tego okresu życia wykorzysta w swojej debiutanckiej powieści "Niepokoje wychowanka Törlessa".
W wieku siedemnastu lat Musil wstąpił do Akademii Wojskowej w Wiedniu. Po kilku miesiącach jednak przekonał się i zdołał przekonać rodziców, że nie jest to dla niego właściwe miejsce. W grudniu 1897 roku przeniósł się na politechnikę w Brünn i podjął studia na wydziale mechaniki. W kręgu inżynierów czuł się znacznie lepiej niż w środowisku wojskowych - imponowała mu ich dokładność i trzeźwość myślenia. W 1901 roku Musil ukończył studia; rok później został asystentem na politechnice w Stuttgarcie. Szybko przyszło jednak rozczarowanie; zraziła go rutyna pracy w zawodzie inżyniera. Precyzja, która pociągała Musila w naukach ścisłych i technice, będzie w przyszłości cechować jego warsztat pisarski - z taką precyzja będzie pisać o kwestiach filozoficznych i psychologicznych.
. W 1903 roku Musil przeniósł się do Berlina i jeszcze raz zaczął studia, tym razem jednocześnie w zakresie kilku dyscyplin: filozofii, psychologii, fizyki i matematyki. Zajmował się zwłaszcza fenomenologią i logiką, przeżył jednak kolejne rozczarowanie - nawet filozofia nie dała mu odpowiedzi na nurtujące go pytania. W 1908 roku zrobił uzyskał dyplom z filozofii, ale zrezygnował z otwierającej się przed nim kariery akademickiej. W rodzinie porównywano go do dziadka ze strony ojca, który, choć pochodził z biednej rodziny, zdołał ukończyć studia medyczne i został lekarzem wojskowym, ale pewnego dnia postanowił odejść z armii i osiąść na gospodarstwie. Robert Musil zdecydował, że poświęci się pisaniu. Jeszcze w czasie studiów, w 1906 roku, wydał powieść pod tytułem "Niepokoje wychowanka Törlessa". Jej tytułowy bohater, bardzo - jak na swój wiek - intelektualnie rozwinięty, zadaje sobie, tak jak autor, trudne pytania, dotyczące ludzkiej natury i sensu życia człowieka, a odpowiedzi szuka w filozofii i matematyce.
Alfred Musil nie był zachwycony, że syn "traci czas" na pisanie, które nie zapewni mu środków do życia. Wystarał się dla niego o posadę bibliotekarza na politechnice w Wiedniu; Musil ją przyjął. W 1911 roku ożenił się z malarką Marthą Marcovaldi; w tym samym roku wydał dramat "Marzyciele" i zbiór nowel "Zespolenia", w skład którego weszły "Dopełnienie miłości" i "Kuszenie cichej Weroniki". Dwa lata później przeniósł się do Berlina i podjął pracę jako redaktor w wydawnictwie S. Fischer.
Gdy wybuchła I wojna światowa, Musil ochoczo zaciągnął się do armii; stacjonował jako oficer rezerwy w południowym Tyrolu i na froncie serbsko-włoskim. Pracował w prasie propagandowej i publikował w niej anonimowo artykuły; ten okres swojego życia wspominał potem z dumą. Po wojnie był krótko doradcą wojskowym.
W latach 1921-1931 Musil mieszkał w Wiedniu; pisał i udzielał się jako krytyk teatralny. W 1924 roku ukazał się zbiór jego nowel zatytułowany "Trzy kobiety". Od 1921 roku do śmierci Musil pracował nad dziełem swojego życia, powieścią "Człowiek bez właściwości", której dwa pierwsze tomy ukazały się w roku 1930, kolejny tom - w 1932, a ostatni, niedokończony, już po śmierci pisarza.
W 1931 roku pisarz przeniósł się do Berlina, jednak dwa lata później, po dojściu Hitlera do władzy, wrócił do Wiednia ze względu na bezpieczeństwo żony, która była Żydówką. W 1936 roku ukazał się zbiór esejów "Czarna magia albo Spuścizna za życia". Po zajęciu Austrii przez hitlerowców (1938) Musil emigrował z żoną do Szwajcarii, gdzie zmarł w skrajnej nędzy.
Musil zmagał się z niedostatkiem od czasu, gdy zrezygnował z kariery uniwersyteckiej, żeby poświęcić się twórczości. Za życia nie doczekał się uznania; nie mógł pogodzić się z tym, że czytelnicy bardziej cenią utwory, które uważał za słabsze od swoich. W czasie, gdy on pracował nad "Człowiekiem bez właściwości", inni pisarze wydali po kilka książek. Musil zarzucał swoim kolegom po piórze, nie wyłączając Tomasza Manna, że schlebiając gustom czytelników i ulegając modom politycznym, estetycznym i etycznym, piszą płytkie utwory, które nie są w stanie sprostać intelektualnym wymogom epoki.
Powieść eseistyczna "Człowiek bez właściwości" uważana jest za jedno z arcydzieł dwudziestowiecznej literatury. Główny bohater, Ulrich jest zaangażowany w przygotowanie obchodów siedemdziesiątej rocznicy panowania cesarza Franciszka Józefa. Na tle upadku monarchii austro-węgierskiej, Musil analizuje w swojej powieści filozoficzne i moralne problemy okresu poprzedzającego wybuch I wojny światowej. Określenie głównego bohatera mianem "człowiek bez właściwości" ma charakter pejoratywny; główną cechą Ulricha jest to, że nie ma żadnej. Z drugiej strony jednak jest to bohater wolny, odrzucający wszelkie ograniczenia. "Człowiek bez właściwości" jest powieścią głęboko autobiograficzną, a przy tym niemal pozbawioną fabuły, Ulrich przeżywa bowiem przygody czysto intelektualne. W powieści Musila jest wiele postaci, tematów, rozmów, filozoficznych dyskusji; nawet kazirodcza namiętność Ulricha do siostry Agaty - uważana przez niektórych krytyków za najpiękniejszą miłość kazirodczą w literaturze współczesnej - wyrażona jest głównie słowami. Sam autor miał wątpliwości, czy nie powinien jednak interesujących go problemów filozoficznych przedstawić w sposób naukowy, zamiast wtłaczać je w ramy powieści.
.

Pracownia

X
Nie jesteś zalogowany. Zaloguj się.
Trwa wyszukiwanie

Kafelki

Nakieruj na kafelki, aby zobaczyć ich opis.

Pracownia dostępna tylko na komputerach stacjonarnych.

Zasugeruj zmianę

x

Używamy plików cookies do celów technicznych i analitycznych. Akceptuję Więcej informacji