Pablo Picasso
PICASSO Pablo
właśc. Pablo Ruiz Picasso
(ur. 25 października 1881, Malaga, Hiszpania - zm. 8 kwietnia 1973, Mougins, Francja)
Malarz, rzeźbiarz, scenograf, grafik, ceramik, projektant kostiumów teatralnych, eseista, dramaturg. Był jednym z najwybitniejszych twórców sztuki nowoczesnej; jedną z największych indywidualności twórczych, o dużej sile oddziaływania na kolejne pokolenia artystów reprezentujących różne kierunki, a zwłaszcza kubizm, dadaizm i surrealizm.
Ojciec Picassa, José Ruiz Blasco, pochodził ze starej szlacheckiej rodziny z okolic Gór Leońskich. Był malarzem i rysownikiem, uczył w prowincjonalnej szkole sztuki stosowanej. Matka, Maria Picasso Lopez wywodziła się z Malagi.
Picasso już od najmłodszych lat, gdy jeszcze nie umiał pisać i czytać, malował. Jego pierwszy obraz powstał w 1888 roku, gdy miał siedem lat. Był to "Pikador", namalowany pod wpływem corridy, na którą zabierał chłopca ojciec. Już w wieku czternastu lat uczęszczał w Barcelonie do Szkoły Sztuk Pięknych, przeskakując klasy początkowe. Wtedy, w latach 1895-96, namalował duży obraz "Pierwsza komunia", a w wieku siedemnastu lat został odznaczony złotym medalem na wystawie w Maladze za obraz "Wiedza i miłosierdzie".
Pod koniec 1897 rodzice wysyłają go do madryckiej Akademii Malarstwa. Od 1900 roku podróżuje między Paryżem a Madrytem. W 1904 na stałe osiadł w stolicy Francji. Początkowo malował pod wpływem symbolizmu i neoimpresjonizmu. Swą indywidualną twórczość rozpoczął w 1901, od tak zwanego "okresu błękitnego". Było to przede wszystkim malarstwo figuralne o wymowie społecznej , jak na przykład "Życie" (1903), "Stary gitarzysta" (1903), "Prasowaczka" (1904). Następny okres "różowy" rozpoczyna się w 1904 i trwa dwa lata. Tematyka powstających wówczas prac, delikatnych i poetyckich, związana jest ze sztuką cyrkową i wędrownymi kuglarzami. Portret Gertrudy Stein, który artysta przemalowywał wielokrotnie, otworzył w 1906 roku fazę jego prekubistyczną malarstwa. Charakteryzowała się ona odmienną koncepcją przestrzeni wypełnianą geometrycznymi kształtami o dość luźnej strukturze całości, jak na przykład "Panny z Awinionu" (1907).
W 1909 współpracuje z Georgesem Braque'm, tworząc podstawy kubizmu. Początkowo jest to kubizm analityczny, następnie syntetyczny, wykorzystujący technikę collage'u, po ostatnia fazę - kubizm krystaliczny (1915).
Podczas pobytu w 1917 we Włoszech współpracował Pisacco z Jeanem Cocteau nad wystawieniem "Parad" przez balet Siergieja Diagilewa. Tam poznał swoją przyszłą żonę Olgę Kolkową, z którą latem 1918 wziął ślub. W 1921 przychodzi na świat ich syn Paul. Dużo czasu artysta poświęca wówczas teatrowi. Przygotowuje liczne scenografie i projektuje kostiumy teatralne. Zajmuje się jednocześnie rzeźbą, grafiką, ceramiką.
Na początku lat dwudziestych podróżuje po Włoszech. Powstają wówczas jego kompozycje klasyczne malowane pod wpływem podróży, jak: "Czytająca" (1921) i "Źródło" (1921). Z kolei podróż do Hiszpanii w 1934 zaowocowała cyklem dzieł związanych z corridą. Powstawały serie rysunków, grafik, obrazów, między innymi "Minotauromachia" (1935-36).
W 1935 ostatecznie rozpadło się jego małżeństwo z Kolkową, głównie z powodu romansu Picassa, ciągnącego się od 1927 roku, z Marią Teresą Walter. Gdy latem 1936 rodzi się ich córka Maya, porzuca malarstwo na rzecz literatury. Jednocześnie poznaje malarkę i fotografkę, Dorę Maar, która staje się jego nową, wielką miłością. Porozumienie intelektualne z artystką, którego do tej pory tak bardzo mu brakowało w kontaktach z kobietami, powoduje, że dzieli życie między dwie kochanki.
Przed wybuchem wojny domowej w Hiszpanii zostaje dyrektorem Muzeo Prado w Madrycie. Pomału wraca do malowania. W 1937 powstaje jedno z największych jego dzieł "Guernica", namalowana zaledwie w ciągu jednego miesiąca - maja, przeznaczona do hiszpańskiego pawilonu na Wystawę Światową w Paryżu w 1937.
Podczas II wojny światowej mieszka i pracuje w Paryżu. W 1941 pisze sztukę "Pożądanie schwytane za ogon", którą 19 marca 1944 Michael i Louise Leiris wystawiają w swym domu.
Po zakończeniu wojny Picasso wstępuje do Komunistycznej Partii Francji i angażuje się w działalność publiczną. W 1948 przyjeżdża na Światowy Kongres Intelektualistów w Obronie Pokoju do Wrocławia. Jego litografia gołębia na plakacie podobnym kongresie w Paryżu stała się symbolem - "gołąbkiem pokoju" - komunistycznego ruchu na rzecz pokoju.
W 1946 Picasso opuszcza Dorę Maar, by związać się z młodą malarką Françoise Giolot. Ze związku tego w 1946 rodzi się syn Claude, a w 1949 córka Paloma.
W 1953 rozwodzi się z żoną, występuje z partii komunistycznej i związuje się z kolejną kobieta swego życia, Jacqueline Roque, która zostanie z nim już do śmierci. W tym samym roku ma wielkie jego wystawy retrospektywne w Rzymie, Mediolanie i Sao Paolo. Dużo maluje i wystawia.
W 1962 zostaje laureatem Międzynarodowej Nagrody Leninowskiej "za utrwalanie pokoju między narodami".
W 1971, dla uczczenia dziewięćdziesiątych urodzin artysty, w Luwrze została otwarta wielka wystawa retrospektywna jego malarstwa.
