Autor: Agnieszka Wanicka
antrakt
(ang. intermission, fr. entracte, niem. Pause)
Określenie przerwy między aktami przedstawienia teatralnego. Antrakt służy często do zmiany dekoracji, a jednocześnie pozwala widzom na chwilę relaksu; pełni także funkcję społeczno-towarzyską, umożliwia spotkanie i rozmowę widzów, lekturę programu teatralnego, wyjście do bufetu. Rozpoczęcie a. sygnalizuje opuszczenie kurtyny lub wyciemnienie sceny, a jego zakończenie oznaczają dzwonki wzywające publiczność do zajęcia miejsc na widowni.
Dawniej antrakt zwany był także międzyaktem. W teatrze XVIII i XIX w. antrakt posiadał ważną i określoną formę towarzyskiego rytuału, na który składały się wizyty w lożach, częstowanie dam słodyczami, lustrowanie przez lornetkę publiczności. Widownia podczas antraktu stawała się swoistym pokazem mody i wystawą biżuterii. Aż do początku XX w. przerwy podczas przedstawienia wypełniała muzyka grana przez orkiestrę antraktową.
Bibliografia
- Cegieła, Anna: Polski słownik terminologii i gwary teatralnej, t. 1, Wrocław 1992;
- Dmuszewski, Ludwik, Żółkowski, Alojzy: Dykcyonarzyk teatralny, Poznań 1808;
- Nyczek, Tadeusz: Alfabet teatru dla analfabetów i zaawansowanych, Warszawa 2002;
- Pavis, Patrice: Słownik terminów teatralnych, przeł. i oprac. Sławomir Świontek, Wrocław-Warszawa-Kraków 1998;
- Raszewski, Zbigniew: Bilet do teatru, Kraków 1998;
- Szaniawski, Jerzy: W pobliżu teatru, Kraków 1956,
- Wanicka, Agnieszka: Dramat i komedia Teatrów Warszawskich 1868-1880, Kraków 2011.
