Kalendarium

 Los Angeles, Mark Taper Forum: premiera drugiej części Aniołów w Ameryce Tony’ego Kushnera. Reżyseria: Oskar Eustis and Tony Taccone. 

Sztuka Anioły w Ameryce (opatrzona podtytułem Gejowska fantazja na motywach narodowych) składa się z dwóch części. Pierwsza, pt. Millenium nadchodzi, miała prapremierę w reżyserii Davida Esbjornsona w Eureka Theatre Company w San Francisco (maju 1991). Równocześnie odbyły sie tam czytania części drugiej, zatytułowanej Pierestrojka; która po przeróbkach została wystawiona w Mark Taper Forum. Obydwie części zostały wystawione po raz pierwszy w 1993 na Broadway'u (reż.  George C. Wolfe, Walter Kerr Theatre), nadal jednak podlegały autorskim przeróbkom. Ostateczna wersja sztuki została opublikowana w 1995, chociaż w kolejnych inscenizacjach autor jeszcze dokonywał zmian. W 2003 telewizja HBO zrealizowała na jej podstawie miniserial, a w 2004 stała się kanwą opery, którą skomponował Peter Eötvös (prem. w paryskim Théâtre du Châtelet).

„...Impulsem napisania Aniołów... stała się historia Roya Cohna, jednego z bardziej znanych prawników, który był krwiożerczym antykomunistą, w latach pięćdziesiątych prawą ręka senatora McCarthy'ego. To on przekonał sąd, by wraz z Juliusem Rosenbergiem, który pomógł wykraść dla Stalina projekt bomby atomowej, stracono jego żonę Ethel, choć wiedział, że jest niewinna. Współrzędne życia Cohna i młodszego od niego o dwadzieścia lat Kushnera były podobne. Obaj pochodzili z żydowskich rodzin o liberalnych poglądach, obaj byli wobec nich silnie zbuntowani i obaj byli homoseksualistami. Tylko Kushner się ujawnił, nie chciał kłamać ani w sprawach swej orientacji seksualnej, ani w kwestiach poglądów politycznych i artystycznych. Cohn natomiast urządzał narkotykowo-gejowskie orgie, ale oficjalnie potępiał homoseksualizm. Gdy nie mógł kogoś oskarżyć o poglądy komunisty, demaskował go jako pedała. Zimny, bezwzględny, był obrońcą bonzów nowojorskiej mafii, lecz ani pieniądze, ani bezkarność gwarantowana przez znajomości na najwyższych szczeblach świata polityki i biznesu nie obroniły go przed wirusem. Zmarł w 1986 roku. To on stał się bohaterem sztuki Kushnera, nazwanej gejowską fantazją na tematy narodowe, która ukazuje Amerykę końca lat osiemdziesiątych w kilkudziesięciu obrazach, łączących realizm z fantazjami podświadomości, postacie autentyczne z tymi, które zjawiają się w sennych marzeniach. 
(Elżbieta Baniewicz, Anioły Kushnera i ich interpretacje, „Twórczość” 2008 nr 10)

Tony Kushner mówi o Aniołach w Ameryce  (1993).
Rozmowa z cyklu Working In The Theatre. Źródło: American Theatre Wing