Janusz Popławski
POPŁAWSKI Janusz Stanisław, pseud. Jan Bolesta, Marian Olszewski (26 X 1898 Ostrowiec Świętokrzyski - 10 III 1971 Gliwice), śpiewak, aktor, reżyser, kierownik artyst. teatru. Był synem Stanisława P., urzędnika kolejowego, i Teodozji, mężem -> Maryli Karwowskiej, później Janiny z Mikulskich (ślub w 1953). Do szkoły uczęszczał w Sandomierzu. W 1914 wyjechał z rodziną do Rosji, gimn. ukończył w Sumach w gub. charkowskiej. W 1918 wrócił do Polski i podjął pracę urzędnika w dyrekcji kolei w Radomiu. W 1919-20 odbywał służbę wojskową, w 1921 zamieszkał w Warszawie i do 1923 pracował jako urzędnik cywilny w wojsku. Jednocześnie uczył się śpiewu w szkole operowej S. Boguckiego i aktorstwa w Szkole Dramatycznej. W 1923-27 był urzędnikiem w centrali PKO w Warszawie. W 1925 wznowił kształcenie wokalne i zdał egzamin eksternistyczny ZASP-u. Zaangażowany do T. Wielkiego w Warszawie od 1 IX 1927, występował w nim do wybuchu II wojny światowej. Śpiewał partie tenorowe, pocz. niewielkie (np. Góral w "Halce"), a w 1. trzydziestych pierwszoplanowe takie, jak: Szujski ("Borys Godunow", 1932), Leński ("Eugeniusz Oniegin", 1932), Nadir ("Poławiacze pereł", 1936), Almaviva ("Cyrulik sewilski"), Kawaler de Grieux ("Manon"), Leopold ("Żydówka", 1937); występował też w wystawianych w T. Wielkim operetkach, np. jako: Caramello ("Noc w Wenecji", 1932), Hrabia Lavalette ("Napoleon i Teresina", 1932). Gdy w marcu 1938 w T. Wielkim powstała Spółdzielnia Pracy Artystów i Pracowników, został wybrany prezesem jej rady nadzorczej. Występował gościnnie w Poznaniu (1928), Lwowie (1935, 1937, 1938, 1939), Krakowie (1937, 1938); w kwietniu 1939 z zespołem T. Wołowskiego pn. Opera i Operetka Warszawska był m.in. w Kielcach. Wyjeżdżał też za granicę: w sez. 1934/35 śpiewał partię Jontka w "Halce" granej w USA (Filadelfia, Boston, Chicago, Detroit, Brooklyn), a w 1937 dawał koncerty na Łotwie. Brał udział w radiowych wykonaniach operetek (np. "Taniec szczęścia"), próbował reżyserii ("Noc w Wenecji" w T. Nowości, 1932). Grał role artystów-śpiewaków w pol. filmach "Profesor Wilczur" i "Płomienne serca". Podczas okupacji niem. śpiewał w jawnym T. Miasta Warszawy. W 1946 występował jako Almaviva ("Cyrulik sewilski") na Scenie Muzyczno-Operowej Miejskich T. Dramatycznych w Warszawie. W 1946-48 śpiewał, najczęściej w duecie z żoną M. Karwowską, na koncertach muzyki popularnej i imprezach estradowych na terenie całego kraju, a także w radiu i cieszył się wtedy dużą popularnością. Nagrywał też płyty z muzyką rozrywkową używał wtedy pseud. Jan Bolesta (przed wojną)! Marian Olszewski (1. czterdzieste). W 1948 należał do inicjatorów utworzenia spółdzielczego Ludowego T. Muzycznego i brał udział w operetkowych przedstawieniach tego teatru na plenerowej scenie przy ul. Polnej 26. W 1948-52 był w zespole T. Nowego w Warszawie, śpiewał m.in. partię Alfreda ("Zemsta nietoperza"). Od 1 VIII do 30 XI 1952 pracował w T. Wybrzeże, w 1953 w T. Domu Wojska Pol. w Warszawie. Potem przeniósł się do Gliwic. W okresie od 1 XI 1953 do 15 I 1955 sprawował funkcję kier. artyst. Operetki Śląskiej nast. krótko kier. wokalnego, a do końca sez. 1967/68 pozostawał w tym teatrze jako śpiewak i aktor. Miał dość lekki, tenorowy głos o promiennej barwie, ujmujący uśmiech i korzystne warunki scen. amanta. Długo zachowywał dobrą prezencję, jednał lepszym był śpiewakiem niż aktorem. W późniejszym okresie wykonywał gł. partie operetkowe, m.in. takie, jak: Mac Allmers ("Biała wilczyca", 1959), Kasztelan ("Nowy Don Kiszot", 1960), Paul Barriere ("Can-Can", 1961), Rawkins ("Tęcza Finiana", 1963), Poseł włoski ("Farfurka królowej Bony", 1964), Bakkenskill ("Rozwódka", 1964), Barbaruccio ("Noc w Wenecji", 1965), Gubernator ("Gasparone", 1966), Bagrat ("Keto i Kote", 1967).
Bibl.: Almanach 1970/71; Jankowski, Misiorny; Sempoliński: Wielcy artyści; SMP; Szczepkowska: 20 lat t. na Wybrzeżu; Świtała; Kur. Warsz. 1928 nr 42, 1929 nr 244, 1930 nr 259, 1932 nr 37, 1933 nr 351, 1935 nr 243,1936 nr 325, 1937 nr 9, 232, 1938 nr 34, 50, 1939 nr 68,167; Muzyka 1930 nr 4; Ruch Muz. 1988 nr 16 (Z. Osiński); Teatr 1971 nr 11; Walka Ludu 1946 nr 202; Afisze, programy, IS PAN, MTWarszawa; Akta, Operetka Śląska Gliwice; Akt zgonu nr 310/1971/1, USC Gliwice; Akta(tu fot.), ZASP; Prosnak: T. Wielki; Wosiek: Teatry objazdowe.
Ikon.: Fot. - Arch. Dok. Mech., MTWarszawa, ZASP.
Film.: Materiały - Archiwum TVWarszawa.
Nagrania: Arie - Red. Muz. PR.
Źródło: Słownik Biograficzny Teatru Polskiego 1900-1980 t.II, PWN Warszawa 1994
