Kazimiera Lutówna
LUTÓWNA Kazimiera, właśc. Katarzyna Tekla Luty (27 V 1899 Raciborowice k. Krakowa - 14 XII 1966 Myślenice), tancerka, aktorka. Była córką Stanisława Lutego i Agaty z Chlebickich. Od 1917 występowała w T. Ludowym, nast. Powszechnym w Krakowie. Równocześnie kształciła się w szkole tańca artyst. E. Koszutskiego oraz Miejskiej Szkole Dram. pod kier. J. Wiśniowskiego. W 1920 zdała aktorski egzamin ZASP-u. Od 1922 związana była z krak. Operą i Operetką, uczestniczyła w objazdach zespołu operetki pod kier. T. Pilarskiego w kilkunastu miejscowościach, m.in. w Toruniu, Gnieźnie, Kaliszu, Nowym Sączu, Rzeszowie, Łodzi i Piotrkowie (kwiecień-październik 1924). Na sez. 1924/25 została zaangażowana do zespołu baletowego T. Miejskiego w Bydgoszczy, ale już od października przeszła do zespołu T. Miejskiego w Grudziądzu, w którym pozostała do końca tego sez. lub dłużej. Wymieniana była wówczas przez prasę wśród najlepszych tancerek tej sceny. W sez. letnim 1926 z zespołem J. Otrembskiego występowała w Płocku. Następnie z objazdowym zespołem krak. Operetki Nowości odwiedziła wiele miast, np. Grudziądz (1926, 1928), Płock (1928, 1929), Warszawę (1930, 1931), Lublin (1931, 1932), Wilno i Grodno (1932, 1933). W 1933-39 mieszkała we Lwowie i zapewne sporadycznie występowała na scenach lwowskich. W czasie II wojny świat. była dwukrotnie aresztowana: we Lwowie i Krakowie. Po wojnie, w 1945-47 grała w przedstawieniach w Domu Żołnierza przy ul. Lubicz w Krakowie, od 1947 w krak. T. dla Dzieci Wesoła Gromadka, potem T. Młodego Widza, od 1958 pn. T. Rozmaitości i w tym teatrze pozostała do śmierci. Występowała wówczas w repertuarze dram., m.in. w roli Dziurdziulińskiej ("Klub kawalerów"), Tadrachowej ("Moralność pani Dulskiej"), Sobieskiej ("Placówka"), Pani Putnam ("Czarownice z Salem"), Jaruchy ("Stara baśń"). Zmarła w szpitalu w Myślenicach wskutek obrażeń odniesionych pod Lubniem, w katastrofie autobusu wiozącego na przedstawienie w Zakopanem aktorów krak. T. Rozmaitości. W nekrologu określono ją jako "aktorkę starszego pokolenia o bogatym i różnorodnym dorobku".
Bibl.: Almanach 1966/67; Formanowicz; Konarska-Pabiniak: Repertuar; Dz. Pol. 1966 nr 297-300; Prz. Teatr, i Film. 1924 nr 11, 17, 19, 21, 24, 1925 nr 2; Scena Pol. 1922 z. 11-12; Życie Lit. 1966 nr 52; Afisze i programy, IS PAN, MTWarszawa; Akta (tu fot.), ZASP; Wosiek: Teatry objazdowe.
Ikon.: J. Jurjewicz: L. jako Babuleńka ("O sierotce Marysi i krasnoludkach"), rys., repr. Echo Krak. 1951 nr 11; Fot. - ZASP.
Film.: Materiały - Archiwum TYWarszawa.
Źródło: Słownik Biograficzny Teatru Polskiego 1900-1980 t.II, PWN Warszawa 1994
