Stanisław Urstein
URSTEIN Stanisław, właśc. Ursztein, pseud. S. Lenart (21 X 1915 Kleczew k. Poznania - 4 X 1970 Warszawa), akompaniator, dyrygent, kierownik muz. teatru. Pochodził z rodziny o dużych tradycjach muz.; był synem Władysława U. i Ewy z domu Bock, bratankiem pianisty Ludwika U., mężem Wandy Stanisławy z domu Kopeć. Uczył się w Warszawie, maturę zdał w 1935, potem dwa lata studiował prawo na Uniw. Warszawskim. Gry na fortepianie zaczęła go uczyć matka, kontynuował naukę w Szkole Muz. im. Karłowicza, którą ukończył w 1937; śpiewu uczył się u E. Walterówny i Z. Fedyczkowskiej (1932-35). Pierwszy raz na estradzie wystąpił w 1932. Pod pseud. Lenart występował jako akompaniator i pieśniarz w radiu. W sez. 1935/36 pracował jako pedagog w Studio Operowym TON przy T. Wielkim w Warszawie, w 1936-39 był korepetytorem solistów w tym teatrze. Równocześnie akompaniował na koncertach wielu znanym śpiewakom. Brał udział w kampanii wrześniowej 1939, po czym wraz z oddziałem przeszedł na Węgry; internowany w obozie Jolsva, zorganizował tam chór żołnierski. Później przygotowywał koncerty w klubie uchodźców pol. w Budapeszcie. W 1940 przez Jugosławię i Turcję przedostał się do Palestyny, gdzie został żołnierzem Brygady Strzelców Karpackich; był współzałożycielem, aktorem i kier. muz. Czołówki Teatralnej (potem T. Polowy). Przygotowywał tam składanki estradowe, komponował ilustrację muz. do przedstawień, np. do komedii "Ich ośmiu i ona jedna", a nawet zagrał Radcę Anzelma ("Ptak"). W 1942 został odkomenderowany do szkoły kadetów na Środkowym Wschodzie. Uczył tam przedmiotów muz., zorganizował chór i grupy teatr.; wystawił z młodzieżą "Wesele", "Noc listopadową", "Wyzwolenie", "Gałązkę rozmarynu" oraz "Halkę" i fragm. "Strasznego dworu". W 1947 powrócił do kraju i zamieszkał w Warszawie. Do 1950 był zastępcą dyr. muz. ARTOS-u, współzałożycielem i dyrygentem Opery Objazdowej (krótko), w tygodniku "Dziś i Jutro" drukował artykuły publicystyczne i recenzje. W 1952 zaczął pracę akompaniatora na Wydz. Wokalnym warsz. PWSM. Występowali też na koncertach. W sez. 1959/60 był dyrygentem w Operetce w Szczecinie, pianistą Filharmonii Szczecińskiej oraz prof. klasy kameralnej w średniej szkole muzycznej. Przygotował wokalnie i muzycznie prem. "Kramu z piosenkami" w T. Współczesnym w Szczecinie (1960), potem w warsz. T. Ateneum (1961). W 1961 objął stanowisko korepetytora solistów Opery warszawskiej. Był konsultantem i autorem opracowania wokalnego widowiska "Dziś doi Ciebie przyjść nie mogę" w warsz. T. Klasycznym (1967) i nast. jego wystawień w innych teatrach. W 1969 został zaangażowany do warsz. PWST, w 1970 mianowany docentem. Śpiewacy i aktorzy cenili wysoko jego wiedzę wokalną, smak artyst. i teatr. doświadczenie. Był współtwórcą ich scen. sukcesów.
Bibl.: Almanach 1970/71; Pam. Teatr. 1963 z. 1-4 s. 334. 335, 339 (il.); Ruch Muz. 1972 nr 19 (B. Kaczyński): Zesz. Hist. z. 49; Akta, SPAM; Akta (tu fot.), ZASP.
Źródło: Słownik Biograficzny Teatru Polskiego 1900-1980 t.II, PWN Warszawa 1994
