Ryszard Sobiszewski
SOBISZEWSKI Ryszard Jan Feliks (23 I 1888 Warszawa - 23 VII 1975 Warszawa), aktor, tancerz. Był synem Franciszka S., robotnika, i Dominiki ze Zwierzyńskich, bratem tancerza Aleksandra Sobiszewskiego (zob. t. 1), przyrodnim bratem -> Edwarda Sobiszewskiego, mężem Stanisławy z Albertów. Od dziesiątego roku życia tańca uczył go brat Aleksander, potem kontynuował naukę w Moskwie i Paryżu. Według jego własnej informacji "we wczesnej młodości" był tancerzem w operze warszawskiej. W 1914 ukończył kurs choreografii i tańców salonowych M. Kuleszy w Warszawie; w tym samym roku został zaangażowany do warsz. T. Małego. Latem 1915 występował w teatrach w Wilnie, nast. w T. Polskim w Kijowie, w 1916 w Moskwie w Operetce Polskiej pod kier. W. Rapackiego, z którą odwiedził m.in. Piotrogród, Kijów, Charków; w 1916-18 w Moskwie w Domu Polskim w t. dramatycznym, który jak sam podawał, zorganizował z M. Mirską. Po powrocie do Polski był krótko w zespole Reduty (ok. 1919), w T. Praskim (1919-21) i w T. im. Bogusławskiego (1921-23) w Warszawie. Wystąpił też w kilku filmach. Zrezygnował z aktorstwa z powodu choroby oczu. W 1923, wraz z bratem Aleksandrem, założył w Warszawie znaną szkołę tańca towarzyskiego, którą prowadził do wybuchu wojny. W okresie okupacji niem. działał w konspiracji, był kapitanem AK, brał udział w powstaniu warszawskim. Po wojnie mieszkał w Warszawie. Uczył tańca w różnych klubach i szkołach. Przede wszystkim jednak nadal prowadził, z bratem Aleksandrem, Szkołę Tańca Towarzyskiego Braci Sobiszewskich. W jej lokalu, w lutym 1963 obchodził jubileusz pięćdziesięciolecia pracy artystycznej. W 1964 przeszedł na emeryturę. Występował w repertuarze dram. i operetkowym, gł. w rolach amantów, do których predestynowały go "świetne warunki zewnętrzne": twarz o bardzo regularnych rysach, orli nos, duże, piękne oczy, faliste włosy. Recenzenci oceniali go życzliwie, chwalili jego naturalność, szczerość, podkreślali indywidualność. Ważniejsze role: tyt. w operetce "Hrabia Luxemburg", Gucio ("Śluby panieńskie"), Wacek ("Wicek i Wacek"), Kirkor ("Balladyna"), Antonio ("Kupiec wenecki"), Jerzy ("W sieci"), Jasiek ("Zaczarowane koło"), Eros ("Eros i Psyche").
Bibl.: Almanach 1974/75; Hist. filmu t. 1; Simon: Spis przedstawień Reduty; Ekran 1958 nr 18 (il.); Kur. Pol. 1968 nr 294 (il.); Kur. Warsz. 1919 nr 160, 164, 1920 nr 40, 1921 nr 93, 308, 1923 nr 229; Pam. Teatr. 1972 z. 1 s. 84-91; Sł. Powsz. 1963 nr 120; Życie Warsz. 1963 nr 65 (il.), 1975 nr 175; Akta (tu fot.), ZASP; Akta, ZUS Warszawa; Zespół dokumentów S. (sygn. D. 341 -343 IV, 344 III), MTWarszawa.
Ikon.: Fot. - Arch. Dok. Mech., IS PAN, MTWarszawa.
Film.: 1920 - Dla Ciebie, Polsko (f); 1922 - Rok 1863 (f).
Źródło: Słownik Biograficzny Teatru Polskiego 1900-1980 t.II, PWN Warszawa 1994
