Ada Zasadzianka
ZASADZIANKA Ada, właśc. Adelina Gertruda Zasada, 1° v. Nowomiejska, 2° v. Relska (10 III 1913 Berlin - 2 II 1967 Szczecin), aktorka. Była córką piekarza, Stanisława Zasady i Heleny z Matysiaków, żoną kier. kina i agencji koncertowej w Poznaniu, Juliana Nowomiejskiego (od 1939), potem aktora Zdzisława Relskiego. Od 1919 mieszkała w Poznaniu. Po zdaniu matury we Włocławku wstąpiła w 1931 na scenę T. Nowego w Poznaniu. W 1932-37 występowała tam w T. Polskim, a także w kabaretach - Różowa Kukułka i Klub Szyderców pod Kaktusem. W 1936 lub 1937 zdała egzamin eksternistyczny ZASP-u. W 1937-39 należała do zespołu T. Miejskich w Łodzi. Podczas II wojny świat. pracowała jako ekspedientka w Warszawie. Od sez. 1945/46 do 1957 występowała w T. Nowym w Poznaniu, a po połączeniu w 1949 scen pozn., także w T. Polskim. W 1958-67 należała do zespołu T. Dramatycznych w Szczecinie, ale ze względu na zły stan zdrowia występowała tylko sporadycznie. W okresie międzywojennym grała m.in. takie role, jak: Eleonora ("Cyd"), Viola ("Wieczór Trzech Króli"), Korynna ("Nitouche"); po wojnie m.in. Krystynę ("Rozkoszna dziewczyna"), Mariannę ("Kaprysy Marianny"), Pannę de Rosieres ("Lato w Nohant"), Wandę ("Wczoraj i przedwczoraj"), Helenę ("Mieszczanie"), Lemańską ("Odwety"), rolę tyt. w "Madame Sans Gene". Niektórzy recenzenci przyznawali jej "dużo temperamentu i żywiołowego humoru" (F. Jordan), inni natomiast zarzucali niekiedy przesadę i akcenty melodramatyczne. Według T.H. Nowaka była "wyjątkowo ciekawą odtwórczynią satyr, grotesek, ballad, fraszek" w kabaretach.
Bibl.: Almanach 1966/67; Dąbrowski: Na deskach t. 1; Dymek z papierosa s. 397; Pozn. wspominki s. 156, 410, 499, 538; Wroczyński: Pół wieku s. 280; Kron. m.Poznania 1967 z. 4 (T.H. Nowak; il.); Kur. Szcz. 1959 nr 135 (F. Jordan), 1967 nr 32 (il.); Akta (tu fot), ZASP; Programy, IS PAN.
Ikon.: W. Bartoszewicz: Trzy portrety, Szkicownik z lat 1947-1951 - Bibl. Raczyńskiego; Fot. - MTWarszawa, ZASP.
Źródło: Słownik Biograficzny Teatru Polskiego 1900-1980 t.II, PWN Warszawa 1994
