Edmund Zalewski
ZALEWSKI Edmund (4 X 1884 Poznań - 21 XII 1951 Poznań), śpiewak, aktor, tancerz, inspicjent. Był synem Stanisława Z. i Marii Magdaleny z Belaków, ojcem tancerek Janiny i Henryki Zalewskich. Po ukończeniu gimn. w Poznaniu uczył się muzyki. W 1904 wstąpił, wg własnej relacji, na scenę w Poznaniu i występował jako aktor i śpiewak do 1910. Dostępne źródła nie notują jednak tego nazwiska w zespole pozn. T. Polskiego, być może używał jakiegoś nie ustalonego pseudonimu. Później działał podobno w objazdowym zespole A. Lelewicza. Po wybuchu I wojny świat. powołany został do wojska pruskiego i pozostawał w czynnej służbie do 1918. Później wrócił do pracy w T. Polskim w Poznaniu, w marcu 1918 nazwisko jego po raz pierwszy wymienione jest w źródłach. W 1919 występował jako aktor w objazdowym zespole L. Dybizbańskiego, a od września t.r. został zaangażowany do zespołu opery pozn. jako inspicjent i wykonawca mniejszych partii w baletach, a potem w operach i operetkach. W zespole tym pozostawał, niezależnie od kolejnych jego reorganizacji, do 1939; brał też udział w objazdach. Podczas II wojny świat. pracował w Poznaniu jako nadzorca ogrodów miejskich, potem jako maszynista w teatrze. W 1945-50 pełnił znów funkcję inspicjenta w pozn. T. Wielkim i niekiedy śpiewał drobne partie. Kilkakrotnie obchodził jubileusze: 19 III 1929 - dwudziestopięciolecia pracy, 8 V 1939 - trzydziestopięciolecia, 22 I 1950 - czterdziestopięciolecia. Występował w baletach, m.in. jako: Mateusz ("Noc księżycowa"), Subiekt ("Wieszczka lalek"); w operach, jako: Józef ("Traviata"), Wioślarz ("Uprowadzenie z seraju"); w operetkach, jako: Cachalot ("Piękna Helena"), Niki ("Kraina uśmiechu").
Bibl.: Świtała; Akta (tu fot.), ZASP; Maciejewska: Teatr w Poznaniu.
Źródło: Słownik Biograficzny Teatru Polskiego 1900-1980 t.II, PWN Warszawa 1994
