Osoby

Zbigniew Koczanowicz (5 X 1909 Mo­skwa - 26 X 1987 Warszawa), aktor, reżyser, dyr. i kier. artyst. teatru. W 1933 ukończył wydz. sztuki aktorskiej PIST w Warszawie. Na sez. 1933/34 został zaangażowany do warsz. T. Polskiego jako aktor i asystent reż., w sez. 1934/35 grał w T. Ziemi Pomorskiej w Toruniu, równocześnie pełnił tam funkcję kier. grupy objazdowej. W sez. 1935/36 wystę­pował w T. Nowym w Poznaniu, w sez. 1936/37 w T. Miejskim w Bydgoszczy, zarów­no w repertuarze dram. jak i operetkowym. Na sez. 1937/38 zaangażował się do T. na Pohulance w Wilnie, gdzie rozpoczął samo­dzielną reżyserię ("Dzieci pana majstra" Rogo-szówny, "Szóste piętro" Gehriego). W sez. 1938/39 był aktorem i asystentem reż. w T. Narodowym w Warszawie (np. L. Schillera przy realizacji "Samuela Zborowskiego" Goet­la). W tym samym sez. podjął studia reżyser­skie w PIST. W okresie przedwojennym grał m.in. Zosimowa ("Zbrodnia i kara" wg Dostojewskiego), tyt. rolę w "Towariszczu" Devala, Flaviusa ("Zburzenie Jerozolimy" Konczyńskiego), Józefa Siekierkę - juniora ("Spadkobierca" Grzymały-Siedleckiego), Claisingera ("Lato w Nohant" Iwaszkiewicza), prof. Kleniewicza ("Uciekła mi przepióreczka" Żeromskiego), Sneke'a ("Szkoła obmowy" Sheridana), Dyndalskiego ("Zemsta" Fredry). W czasie II wojny świat. był więźniem Pawiaka, Oświęcimia, Gross-Rosen i Sachsenhausen. Po powrocie do War­szawy, w 1. 1945-49 był aktorem i reżyserem Miejskich T. Dramatycznych, a po ich rozwią­zaniu, w sez. 1949/50, pozostał w zespole T. Powszechnego, w którym już wcześniej (sez. 1946/47) sprawował funkcję kier. sceny. W 1948 zdał eksternistyczny egzamin reżyserski ZASP. Reżyserował m.in. "Dzień bez kłamstwa" Montgomery'ego (grał Van Dusena), "Zaczaro­wane koło" Rydla, "Żeglarza" Szaniawskiego, "Po­ciąg - widmo" Ridleya (rola Price'a), "Szczęście Frania" Perzyńskiego (rola Otockiego), "Wesele Fonsia" Ruszkowskiego (Cygan). W 1. 1950-53 grał w T. Nowej Warszawy, a w sez. 1952/53 gościnnie w T. Polskim. 1154 objął dyr. i kier. artyst. T. Ziemi Lubuskiej w Zielonej Górze. Grał wówczas i reżyserował m.in. "Damy i huzary" Fredry, "Żeglarza" Szaniawskiego (rola Nuta), "Ożenek" Gogola, "Matkę" Capka, "Profesję pani Warren" Shawa, "Intrygę i miłość" Schille­ra. Od 1 VII 57 do końca sez. 1958/59 był dyr. i kier. artyst. T. Powszechnego w Łodzi, a następnie, do 1963 aktorem i reżyserem. Opracował tam m.in. "Cyda" Corneille'a, "Wal­kę kobiet" Scribe'a, "Królową przedmieścia" Krumłowskiego, "Żołnierza i bohatera" Shawa, "Angela, tyrana Padwy" Hugo (rola tyt.), "Norę" Ibsena, "Miesiąc na wsi" Turgieniewa (Rakitin), "Głupiego Jakuba" Rittnera (Doktor), ponadto grał Mr Perkera ("Klub Pickwicka" Dickensa), Króla ("Młyn" de Vegi). W 1. 1963-79 grał w T. Dramatycznym w Warszawie takie role, jak: Susłow ("Letnicy" Gorkiego), Don Gonzalo ("Don Juan, czyli miłość do geometrii" Frischa), Kar­dynał ("Urząd" Brezy), Staruszek ("Quiz" Grusz­czyńskiego), Langermann ("Anabaptyści" Durrenmatta), Elizejski ("Noc cudów" Gałczyń­skiego), Sitko ("Na czworakach" Różewicza), Ogniewski ("Sułkowski" Żeromskiego), Radca ("U mety" Rostworowskiego), Lelewel ("Noc listo­padowa" Wyspiańskiego). Gościnnie reżysero­wał m.in. w Opolu: "Przyjaciel przyjdzie wieczorem" Companeeza i Noe'a, "Czarująca szewcowa" Lorki (sez. 1949/50), w T. Klasycz­nym w Warszawie (1962). Wystąpił w wielu filmach, m.in. "Kalosze szczęścia" (1958), "Rze­czywistość" (1961), "Czarne skrzydła" (1963), "Późne popołudnie" (1965), "Lekarstwo na miłość" (1966), "Niekochana" (1966). Obchodził jubileu­sze: 35-lecia pracy artyst. (1968) i 40-lecia (1973). 1 V 79 przeszedł na emeryturę. Był działaczem ZASP-u, od 1979 członkiem zasłu­żonym, ostatnio wiceprezesem. Opublikował wspomnienia pt. "Czterdzieści lat to niewiele" (1976).
Źródło: Almanach Sceny Polskiej 1987/88 tom XXIX, Instytut Sztuki PAN, Warszawa 1994