Wincenty Ordeński (Jaździk)
JAŹDZIK Wincenty, także W. Jażdżyk, pseud. Roman Ordeński (22 I 1906 Warszawa - 15 XI 1969 Warszawa), śpiewak, aktor, lalkarz. Był synem Edmunda J. i Marii z Zawalniaków, mężem tancerki Heleny z Pisarskich. Po ukończeniu sześciu klas gimn. w Warszawie rozpoczął praktykę handlową (przez rok) oraz naukę śpiewu m.in. u W. Szyllera (trzy lata). Od 1926 występował na estradzie jako śpiewak (tenor), a czasem aktor w t. stałych i imprezach objazdowych w różnych miastach Polski.
W 1935-39 śpiewał w kinach po projekcjach film., sporadycznie występował w rewiach, był organizatorem imprez objazdowych w Lublinie, Bydgoszczy, Sosnowcu i Brześciu. Podczas okupacji niem. ukrywał się, w 1944 został aresztowany i osadzony w obozie koncentracyjnym w Stutthofie, nast. skierowany do obozu pracy. Na wiosnę 1945 zorganizował w Warszawie na Pradze t. estradowy Zrzeszenia Aktorów p.n. T. Ludowy, w którym był kier. artyst.-lit. i reżyserem od 9 IV 1945 do 1 VI 1946. W 1946-47 kierował (wraz z S. Darowskim) Objazdowym T. Popularnym działającym z ramienia PCK. Od grudnia 1947 do maja 1949 występował jako aktor w T. Zrzeszenia Aktorów w Warszawie, potem w Zrzeszeniu Artystów Estradowych (imprezy objazdowe i koncerty na terenie całego kraju). Od 1 V 1949 do 30 V 1953 był kier. świetlic w różnych zakładach przemysłowych oraz instruktorem amat. zespołów teatralnych. W Warszawie grał w T. Lalki i Aktora Guliwer (1 VI 1953-15 IX 1955) i w T. Lalek Baj (16 XI 1955-30 IX 1957). Egzamin eksternistyczny zdał 12 IX 1956 w Krakowie, uzyskując uprawnienia aktora lalkarza (w protokole egzaminacyjnym wersja nazwiska Jażdżyk). W 1958-60 był kier. zespołów i organizatorem imprez w różnych instytucjach (m.in. Stołeczne Kluby Oficerskie). Od 20 IX 1960 aż do śmierci występował ponownie w zespole t. Guliwer. W t. lalek grał charakterystyczne role epizodyczne, takie jak: Król morza ("Zaczarowana zatoka"), Rycerz Rębajło, Krokodyl i Muzykant ("O Jaśku złotniku i burmistrzance"), Karabas-Barabas ("Złoty kluczyk"), Lew ("Słoniątko"). Pełnił wiele funkcji w stow. twórczych i związkach zawodowych.
Bibl.: Almanach 1969/70; Archiwum T. Lalek Guliwer, Warszawa; Akta (tu fot), ZASP; Akta, ZUS Warszawa.
Źródło: Słownik Biograficzny Teatru Polskiego 1900-1980 t.II, PWN Warszawa 1994
