Walery Jastrzębiec-Rudnicki
JASTRZĘBIEC-RUDNICKI Walery (27 IX 1888 Kijów - 3 VI 1962 Warszawa), aktor, kierownik literacki, dyr. teatru. Był synem Leopolda Rudnickiego i Barbary z Dębczyńskich, mężem aktorki Hanny Runowieckiej. Po ukończeniu gimn. w Kamieńcu Podolskim studiował prawo na uniw. w Kijowie. Kształcił się tam też w ros. szkole teatr. im. M. Łysenki. Debiutował pod nazwiskiem Jastrzębiec 9 XI 1916 w T. Studya w Kijowie pod kier. S. Wysockiej w roli Engstranda ("Upiory"). Do zespołu tego należał do 1918 i grałm.in. Kanclerza ("Balladyna"), Trissotina ("Uczone białogłowy"). W 1919 występował w Młodym T. Polskim w Kijowie nadal pod kier. S. Wysockiej. Po powrocie do kraju należał w sez. 1920/21 do zespołu YMCA. Od 4 I 1922 do 7 II 1925 był współkierownikiem warsz. kabaretu Stańczyk i występował w nim stale, a prócz tego dorywczo w t. Komedia (1923) i t. Qui Pro Quo (1924). Równocześnie w 1922-23 był kierownikiem lit. T. Praskiego. W sez. 1925/26 był współdyrektorem tego teatru i występował w nim jako aktor, od października 1925 do wiosny 1926 kierował także t. Eldorado, od stycznia 1926 do wiosny 1927 t. Olimpia, od marca 1927 znów t. Eldorado, a w lecie 1927 t. Wodewil i Bagatela. W 1929 zorganizował w Łodzi t. Gong, potem przeniósł go do Krakowa, w 1930 występował w Warszawie w teatrzykach Ananas i Colosseum, w 1931-32 w t. Nowy Ananas, w 1933 w T. Kameralnym. W 1920-24 był członkiem Zarządu Głównego ZASP, a w 1925-26 jego wiceprzewodniczącym. Był też działaczem ZAIKS. Przez długi czas, także w okresie powojennym, dyr. biura tej organizacji, uważany był za jednego z najlepszych znawców zagadnień prawa autorskiego. Równocześnie z działalnością teatr. przez całe życie pracował jako prawnik w różnych instytucjach. Wspomnienia z okresu pracy w kabaretach ogłosił w tomie zbiorowym "Dymek z papierosa" (Warszawa 1959).
Bibl.: Orlicz (il.); Sempoliński: Wielcy artyści; Express wiecz. 1962 nr 136 (J. Brzechwa); Stolica 1962 nr 24; Teatr 1962 nr 20; Życie Warsz. 1962 nr 132; Akta SPATiF nr 1199.
Ikon.: Jotes (J. Szwajcer): J., karyk., rys., repr. Tyg. ilustr. 1930 nr 41.
Źródło: Słownik Biograficzny Teatru Polskiego 1765-1965, PWN Warszawa 1973
