Igo Sym
SYM Igo, właśc. Julian Sym (3 lipca 1896 Innsbruck – 7 marca 1941 Warszawa),
aktor, dyr. teatru.
Był synem Antoniego Syma i Julii z Seppich. Uczył się we Lwowie, Wiedniu i Innsbrucku. W 1914–18 brał udział w I wojnie światowej zdobywając stopień porucznika. Do 1925 pracował jako urzędnik. Debiutował w roli Tadeusza Wyzewicza w filmie Wampiry i odtąd często występował w filmach polskich (miał ok. czterdziestu ról filmowych). W latach trzydziestych zaczął występować w warszawskich teatrach rewiowych, m.in. w teatrach Banda (1931), Morskie Oko (1932), Cyganeria (1934), Wielka Rewia (1934), Stara Banda (1935), Hollywood (1935), Cyrulik Warszawski (1936), Wielka Rewia (1938, 1939), a także w Teatrze 815 (1937) i Teatrze Malickiej (1938). W sezonie letnim 1934 występował w Teatrze Polskim w Warszawie w roli Pawła (Rozkoszna dziewczyna), a w listopadzie 1938 gościnnie w Teatrze Wielkim we Lwowie.
Posiadał wyjątkowo korzystne warunki zewnętrzne predestynujące go do ról amantów oraz wyjątkową sprawność fizyczną (np. w operetce Gwiazdy areny wykonywał skomplikowane ćwiczenia akrobatyczne zupełnie nieubezpieczony). Miał również dobry głos, był muzykalny, zarzucano mu jednak pewną sztywność na scenie.
W czasie okupacji hitlerowskiej podjął się zorganizowania w Warszawie „polskiego życia teatralnego”. Jako obywatel niem. (reichsdeutsch) został dyrektorem tzw. Theater der Stadt Warschau i otrzymał koncesję na teatr Komedia (ul. Kredytowa) i kino Helgoland (Polonia). Z wyroku sądu podziemnego został zastrzelony jako niebezpieczny agent niemiecki w swoim mieszkaniu przy ul. Mazowieckiej 10. W wyniku akcji represyjnej, podjętej przez władze niemieckie po jego śmierci stracono w Palmirach dwudziestu jeden mężczyzn, aresztowano i zesłano do Oświęcimia m.in. Leona Schillera i Stefana Jaracza, jak również Bronisława Dardzińskiego, Tadeusza Kańskiego i Zbigniewa Sawana, rozesłano listy gończe za Dobiesławem Damięckim i Ireną Górską.
Bibliografia
Jewsiewicki: Materiały; Lorentowicz: T. Polski; Łoza: Czy wiesz I (il.); Kreczmar: Drugi notatnik; Marczak-Oborski: Teatr czasu wojny; Sempoliński: Wielcy artyści; Pam. teatr. 1963 z. 1–4.
Ikonografia
Fot. pryw. i w rolach – IS PAN, MTWarszawa.
Filmografia
1933 – Szpieg w masce; 1937 – Dyplomatyczna żona; 1939 – Złota maska, Żona i nie żona.
Źródło: Słownik biograficzny teatru polskiego 1765–1965, PWN, Warszawa 1973. Zachowano konwencję bibliograficzną źródłowej publikacji.
Uzupełnienia bibliograficzne
- Roman Włodek, Sym (właściwie Julius Karl Sym) Igo, [w:] Polski słownik biograficzny, t. XLVI, Warszawa–Kraków 2009–2010 [wersja cyfrowa];
- Marek Teler, Upadły amant. Historia Igo Syma, Warszawa 2021
