Antoni Bednarczyk
BEDNARCZYK Antoni Anastazy (6 XII 1890 Lwów - po 1938), aktor, śpiewak, reżyser. Był synem Andrzeja B. i Alojzy z domu Hammer, mężem aktorki Heleny B. z Kaczyńskich (ślub 8 II 1910 we Lwowie). Prawdopodobnie rozpoczął występy w zespole F. Felińskiego w Królestwie Polskim. Następnie był we Lwowie i z zespołem opery i operetki lwow. występował jako chórzysta latem 1907 w Krakowie. Na sez. 1907/08 pozostał we Lwowie. W sez. 1908/09-1910/11 należał do zespołu T. Polskiego w Poznaniu; był chórzystą, grał także role epizodyczne, np. Podstolego ("Obrona Częstochowy") i śpiewał w operach i operetkach, np. Dudarza ("Halka"), Provenience'a ("Lalka" E. Audrana). Z zespołem t. pozn. wyjeżdżał też w okresach letnich na występy, m.in. do Włocławka (1909), Tarnowa (1910, 1911). Latem 1912 (czerwiec-sierpień) występował w T. Ludowym w Krakowie pod dyr. E. Rygiera; grał tu m.in. takie role, jak: Agapit ("Legionistka"), Maks ("Figle wiosenne"), Doktor Watson ("Śmierć Sherlocka Holmesa"), Józef Kiniewicz ("Sybir"), Sikorski i Nicefor ("Kościuszko pod Racławicami"). Na sez. 1912/13 powrócił do teatru w Poznaniu i występował tu prawdopodobnie do 1914. W 1. późniejszych wyjechał do USA, gdzie nadal działał jako aktor, śpiewak i reżyser na scenach polonijnych. Występował przeważnie w operetkach, reżyserował wiele sztuk w t. polonijnych, m.in. w Cleveland (np. w sez. 1930/31 w T. "Polonia"), Nowym Jorku, Chicago. W 1929 w t. Erlangen w Buffalo reżyserował " Halkę" wystawioną przez Pol. Koło Śpiewackie (sam śpiewał Stolnika). Operę tę reżyserował także w Civic Opera House w Chicago (prem. 15 III 1936). Jeszcze w 1938 był prezesem Tow. "Scena Polska" w Chicago. Grał w filmie polonijnym "Zosia z Chicago" (1931). Brał udział także w pol. programach radiowych. Zmarł zapewne w USA, ale data jego zgonu nie jest znana. Żona jego, Helena B. (ur. ok. 1893), która wraz z nim wyjechała do Stanów Zjednoczonych, przez wiele lat występowała w tamtejszych t. polonijnych i zmarła w USA w 1943.
Bibl.: E. Orzechowski: Teatr polonijny w Stanach Zjednoczonych, Wrocław 1989 (il.); 75 lat T. Pol. w Poznaniu s. 381, 384, 388, 395; Wosiek: Historia t. lud. s. 125; Ruch Muz. 1988 nr 16 (E. Orzechowski); Afisze, IS PAN, MTWarszawa; Maciejewska: Teatr w Poznaniu; Mika; Wosiek: Teatry lud.
Źródło: Słownik Biograficzny Teatru Polskiego 1900-1980 t.II, PWN Warszawa 1994
