Maria Pawińska
PAWIŃSKA Maria, zamężna Konicowa (2 II 1891 Warszawa - 2 XII 1968 Legionowo k. Warszawy), tancerka. Była córką Ludwika P. i Natalii z Ludwiniaków, żoną Stefana Konica, przemysłowca (ślub 1920), siostrzenicą Marii Ludwiniak (zob. t. 1). W 1900 została przyjęta do warsz. szkoły baletowej. Jako uczennica występowała na scenie T. Wielkiego w tańcach dziecięcych ("Las zaczarowany", 1903 i "Syrena", 1904). Od 1907 występowała już w tańcach zespołowych, od 1908 w tańcach koryfejek (np. pas de quatre w "Dniu w Japonii"). W 1911-13 przebywała za granicą i tańczyła w Ballets Russes S. Diagilewa. Po powrocie do kraju została mianowana solistką baletu WTR. Tańczyła pocz. solowe tańce w operetkach. Pierwszą większą partię wykonała w balecie "Chopiniana" (31 XII 1914). Od 1915 występowała już w rolach pierwszoplanowych, m.in. jako: Zośka ("Wesele w Ojcowie"), Astarte ("Noc Walpurgi"), Kaliope ("Pan i muzy"), Pierrotka ("Arlekinada"), Kurtyzana ("W Nicei"), Jadwiga ("Pan Twardowski"), Odetta ("Jezioro łabędzie"), Aurora ("Przebudzenie się Flory"), Swanilda ("Coppelia"), Zobeida ("Szeherezada"). W rec. przyznawano jej talent, podkreślano "nieposzlakowaną czystość linii tanecznej oraz powiewność" (cyt. za T. Wysocką). Była ulubienicą publiczności i każdy jej występ ściągał tłumy. W 1920, po wyjściu za mąż, wycofała się ze sceny; być może jeszcze sporadycznie występowała (wg B. Mamontowicz-Łojek np. W 1922).
Bibl.: Czempiński: Teatry w Warszawie s. 179 (il.); Korolewicz-Waydowa; Krasiński: Warsz. sceny (il.); Mamontowicz-Łojek: Terpsychora; Pudełek: Balet 1867-1915; Turska: Almanach; Turska: Przewodnik; Wysocka: Dzieje; Afisze i programy, IS PAN, MTWarszawa; Straus: Repertuar 1914-1915, 1915-1916.
Ikon.: Fot. - IS PAN, MTWarszawa.
Źródło: Słownik Biograficzny Teatru Polskiego 1900-1980 t.II, PWN Warszawa 1994
