Adam Müller
MÜLLER Adam, Adolf (działał od 1880 – zm. ok. 1915)
aktor, reżyser, dyrektor teatru
Był mężem Zofii Müller. Zaczął podobno występować w 1880. W 1882 i 1884 należał do zespołu Henryka Lasockiego. Od 1889 do 1892 prawdopodobnie grał role epizodyczne w teatrze lwowskim i wraz z zespołem tego teatru wyjeżdżał na występy do Krakowa. W sezonie 1892/93 występował z zespołem Lucjana Kwiecińskiego w Stanisławowie, w lutym 1893 u Jana Piaseckiego w Jarosławiu, w lipcu i w sierpniu tego roku u Władysława Kicińskiego w teatrze letnim w Parku Krakowskim, w kwietniu 1894 u Juliana Myszkowskiego w Jarosławiu, w sezonie 1894/95 u Władysława Antoniewskiego w Stanisławowie, w sierpniu 1895 z tym samym zespołem w Krynicy. W pierwszej połowie 1896 kierował własnym zespołem w Brzeżanach. Latem 1897 i 1898 występował w Parku Krakowskim. W sierpniu 1898 zorganizował znów własny zespół i odwiedził z nim Zakopane, Białą, Andrychów, Kęty, Nowy Sącz, zapewne także Cieszyn, Wadowice, Ropczyce, Dębicę, Pilzno, Tuchów, Grybów, Stary Sącz, Szczawnicę; w sezonie 1899/1900 kierował teatrem w Zakopanem, w 1900 w Stanisławowie, w styczniu 1901 w Nowym Sączu. Latem 1901 pracował jako reżyser w zespole Stanisława Knake-Zawadzkiego w Teatrze Ludowym w Krakowie, a następnie zorganizował znowu własny zespół; występował z nim od 8 września 1901 w sali Sokoła na Podgórzu w Krakowie, potem przez krótki czas w Nowym Sączu. Po rozwiązaniu zespołu został zaangażowany do teatru łódzkiego na sezon 1901/02. W październiku 1902 prowadził własny zespół w Kolbuszowej i w Tarnobrzegu, w lecie 1903 w Zakopanem. Od lipca 1903 do końca stycznia 1904 kierował Teatrem Ludowym w Krakowie; wystawiał tam przede wszystkim repertuar polski. W Teatrze Ludowym występował także od lutego do jesieni 1904 (dyr. Juliusz Jejde). W 1905 pracował jako aktor i reżyser w półamatorskim Teatrze im. Fredry w Stanisławowie; w listopadzie tego roku obchodził tam jubileusz dwudziestopięciolecia pracy. W 1907–08 mieszkał w Zakopanem. Zajmował się wówczas reżyserią w teatrach amatorskich i wypożyczał tym zespołom kostiumy, nie wiadomo jednak, czy występował jako aktor. W 1912 był zapewne kierownikiem artystycznym teatru w Stanisławowie, a także sekretarzem miejscowej dyrekcji kolejowej. Grał przede wszystkim role charakterystyczne, np. Rejenta (Zemsta), Biełogubowa (Łapownicy), Wojciecha Pająka (Hulaj dusza).
Bibliografia
Bar: Dzieje t. krak.s. 146, 150–152; Estreicher: Drużyny s. 12; Estreicher: Teatr w Zakopanem: Wspomnienia aktorów (S. Turski); EMTA 1896 nr 12; Afisze, IS PAN.
Źródło: Słownik biograficzny teatru polskiego 1765–1965, PWN, Warszawa 1973. Zachowano konwencję bibliograficzną i część skrótów stosowanych w źródłowej publikacji.
