Józef Leśniewski
LEŚNIEWSKI Seweryn Józef, właśc. S.J. Nasberg (10 IV 1884 - 31 XII 1945 Skolimów), aktor, reżyser, dyr. teatru. Był synem Stanisława i Hortensji Nasbergów, mężem -> Ireny L. Kształcił się w Klasie Dramatycznej przy Warsz. Tow. Muzycznym. W 1903 debiutował w t. łódz. pod pseud. Leśniewski. W lecie 1904 występował w objazdowym zespole Warsz. Spółki Literacko-Artystycznej pod kier. T. Kończyca. W 1905 przez kilka miesięcy należał do zespołu T. Miejskiego w Krakowie i grał role epizodyczne. W pierwszej połowie 1906 występował w zespole objazdowym J. Puchniewskiego, m.in. w Wilnie i Kijowie, w lecie 1906 w T. w Filharmonii w Warszawie, w 1907 prawdopodobnie w zespołach Cz. Wiśniewskiego w Częstochowie i J. Myszkowskiego w Połądze, w 1908 - w T. Małym w Warszawie, a następnie w zespole objazdowym K. Kamińskiego. W 1909 występował w zorganizowanym w Warszawie przez A. Szyfmana kabarecie "Momus" jako parodysta i imitator. Wg H. Małkowskiego "pokazywał starego Leszcza, Śliwickiego w "Romeo i Julii", Wojdałowicza, Solską, mówił przy tym sparodiowane teksty, budząc śmiech słuchaczy". W 1910 występował u S. Książka-Staszewskiego w Sosnowcu, następnie w zespole M. Przybyłko-Potockiej, w 1911 w zespole M. Łaskiej i w t. Nowości w Krakowie, w sez. 1912/13 w t. łódź., w początku 1915 w T. Artystycznym w Warszawie, od kwietnia w zespole M. Przybyłko-Potockiej w Rosji, a od lipca 1915 do maja 1916 w warsz. T. Współczesnym, gdzie wkrótce został reżyserem i kierownikiem zrzeszenia. W sez. 1915/16 występował też w t. Miraż i Chochoł. W 1918-19 był aktorem i reżyserem w T. Powszechnym w Warszawie, w sez. 1919/20 - w T. Polskim w Łodzi. Od września 1920 do 1 V 1921 kierował objazdowym zespołem T. Ministerstwa Spraw Wojskowych, który dawał przedstawienia w Wielkopolsce, potem w Krakowie, a w początku 1921 w Cieszynie, Białej i Bielsku. Później występował w T. Powszechnym w Warszawie. W sez. 1921/22 pracował jako aktor i reżyser w T. Polskim w Wilnie, w lecie 1922 w T. Praskim w Warszawie, w 1922-24 w T. Polskim w Katowicach, w sez. 1924/25 znów w T. Polskim w Wilnie. W 1925 miał zostać kierownikiem artyst. T. Praskiego w Warszawie, ale prawdopodobnie nie doszło to do skutku. W 1925-27 pracował jako aktor i reżyser w T. Polskim w Katowicach. W sez. 1927/28 był kierownikiem artyst. T. Miejskiego w Toruniu, gdzie 18 II 1928 obchodził jubileusz dwudziestopięciolecia pracy, grając rolę Arnolfa ("Szkoła żon"). W sez. 1929/30 był aktorem i reżyserem w T. Miejskim w Lublinie, w 1930 występował z zespołem łódzkim K. Adwentowicza w Warszawie. W 1934-36 pracował jako aktor i reżyser w T. Miejskich w Łodzi, w 1937 w T. Kameralnym w Warszawie, a w sez. 1937/38 w T. Miejskim w Sosnowcu. Ostatnie lata życia spędził w Schronisku Artystów Weteranów Scen Polskich w Skolimowie. Był członkiem zasłużonym ZASP.
Grał m.in. takie role jak: Papkin ("Zemsta"), Radost ("Śluby panieńskie"), Major ("Damy i huzary"), Rapsod ("Bolesław Śmiały"), Stańczyk ("Wesele"), Samuel ("Sędziowie"), Jago ("Otello"), Franciszek Moor ("Zbójcy"). Chwalono jego dykcję i świetną mimikę. Jako reżyser wystawił m.in. "Tamtego", "Wesele", "Warszawiankę", "Sędziów", "Papierowego kochanka".
Bibl.: Małkowski: Moje wspomnienia; Olszewski: Śląska kronika; Sobański: Teatr pol. na Śląsku; Szyfman: Labirynt; Afisze i programy, IS PAN, MTWarszawa; Straus: Repertuar 1914-15, 1915-16.
Ikon.: S. Rzecki: Portret, karyk. rys., 1909, repr. IS PAN, MTWarszawa; Fot. pryw. - SPATiF.
Źródło: Słownik Biograficzny Teatru Polskiego 1765-1965, PWN Warszawa 1973
