Maria Kułakowska
KUŁAKOWSKA Maria, z Szymańskich (ur. 15 VII 1888 Nieszawa - działała do 1949), aktorka. Była córką Bronisława Szymańskiego i Marii z Kochanowiczów, żoną Zygmunta Kułakowskiego (zob. t. 1). Po ukończeniu pensji J. Strzemińskiej uczęszczała, wg własnej relacji, do warsz. Szkoły Aplikacyjnej. Na scenie występowała od 1909, używając od pocz. nazwiska męża. Grała gł. role tzw. naiwne, m.in. w zespole B. Bolesławskiego w Lublinie (luty 1909), H. Czarneckiego w Płocku (sez. 1909/10), w T. Popularnym A. Mielewskiego w Łodzi (1910-13) - tu np. Maciusia ("Zaczarowane koło"). W 1915-18 należała do zespołu T. Polskiego w Kijowie pod dyr. F. Rychłowskiego i odtąd pracę aktorską łączyła z obowiązkami suflerki. W 1920-23 pracowała w T. Miejskim w Łodzi, w sez. 1923/24 tamże w T. Popularnym (m.in. Rzędzian w "Ogniem i mieczem"), w sez. 1924/25 w T. Praskim w Warszawie, nast., wg własnej relacji, przez trzy sez. w T. Miejskim w Toruniu (zapewne w charakterze suflerki). Wiosną 1929 występowała w zespole pn. T. Wielkopolski i Macierzy Szkolnej pod dyr. B. Brzeskiego w Gdańsku, m.in. w rolach: Izabeli ("Barbara Radziwiłłówna" A. Felińskiego), Peggy ("Pociąg widmo"). Na pocz. lat trzydziestych była suflerką warsz. t. Banda i Ateneum, potem prawdopodobnie porzuciła scenę, a także wystąpiła z ZASP-u (należała już w 1923, natomiast nie ma jej na liście w 1939). Po II wojnie świat. pracowała w t. warsz.: od lutego 1945 jako suflerką w T. m. st. Warszawy, w sez. 1945/46 w Miejskich T. Dramatycznych, w 1946-48 w Studio T. MO, w sez. 1948/49 ponownie w Miejskich T. Dramatycznych jako suflerką i "pomoc artystyczna". Była w tym okresie członkiem ZASP-u.
Bibl.: Ciesielski: Teatr pol. w Gdańsku; Fallek: Z dziejów; Kaczorowska-Herman: T. Popularny; Prz. Teatr, i Film. 1924 nr 14; Scena i Szt. 1909 nr 7; Scena Poi. 1922 z. 11-12; Akta (tu fot.), ZASP; L. Rudnicki: T. Popularny w Łodzi.
Źródło: Słownik Biograficzny Teatru Polskiego 1900-1980 t.II, PWN Warszwa 1994
