Autorzy

SIENKIEWICZ Henryk
(ur. 5 maja 1846, Wola Okrzejska, Polska - zm. 15 listopada 1916, Vevey, Szwajcaria)
Pisarz, publicysta. Był synem zubożałego ziemianina. Ukończył gimnazjum w Warszawie, następnie studiował w Szkole Głównej (1866-69). Po zamknięciu Szkoły kontynuował studia na rosyjskojęzycznym Uniwersytecie Warszawskim, ale ich nie ukończył. Rozpoczął pracę jako korespondent prasy warszawskiej. Przyjaźnił się z cyganerią artystyczną, między innymi z Heleną Modrzejewską. Ożenił się z Marią Szetkiewiczówną, ale po pięciu latach małżeństwa żona pisarza zmarła na gruźlicę. W latach 1876-78 Sienkiewicz był korespondentem "Gazety Polskiej" w Ameryce Północnej. Tam uczestniczył wraz z Heleną Modrzejewską i jej przyjaciółmi w zakładaniu komuny rolnej. Ale projekt się nie udał.
Sienkiewicz wiele podróżował. Zwiedził całą Europę, pojechał do Konstantynopola, w 1890 na wyprawę myśliwską do Zanzibaru. Angażował się w wiele akcji społecznych, między innymi w budowę pomnika Mickiewicza. Był prezesem Kasy Przezorności dla Literatów i Dziennikarzy (1899-1900), współzałożycielem Kasy im. Mianowskiego dla Osób Pracujących na Polu Naukowym. W 1889 ufundował stypendium im. Marii Sienkiewiczowej dla literatów żyjących w ciężkich warunkach materialnych. Ufundował też kościół w Zakopanem i sanatorium przeciwgruźlicze dla dzieci. Zabierał głos w ważnych sprawach publicznych i politycznych, między innymi wielokrotnie występował przeciw pruskiej polityce germanizacyjnej i żądał autonomii dla Królestwa Polskiego. Ostatnią jego ważną inicjatywą było zorganizownie Komitetu Pomocy Ofiarom Wojny w Polsce, który powstał w Vevey w Szwajcarii po wybuchu I wojny światowej. Komitet gromadził żywność, lekarstwa, ubrania i pieniądze w ilościach znacznych.
Karierę literacką rozpoczął Sienkiewicz w dobie pozytywizmu. Rozpoczął jako utalentowany i przenikliwy felietonista, cyklami "Chwila obecna" ("Gazeta Polska") i "Wiadomości bieżące" ("Niwa"). Dużą popularność przyniosły mu publikowane w "Gazecie..." "Listy z podróży", w których relacjonował swoje wrażenia i doświadczenia z pobytu w Ameryce. W błyskotliwej formie, z wyczuciem szczegółu i poczuciem humoru opisywał obyczaje ówczesnej Ameryki, życie Polonii, opisywał przyrodę, relacjonował wyprawy poznawcze i myśliwskie, występy Modrzejewskiej, interesował się losem Indian.
Sienkiewicz interesował się literaturoznawstwem. Był autorem studium o barokowym poecie Mikołaju Sępie Szarzyńskim, o nurcie naturalistycznym w literaturze, o powieści historycznej. Recenzował "Zarys literatury polskiej" Piotra Chmielowskiego i "Szkice historyczne" Ludwika Kubali.
Twórczość literacką rozpoczął pisząc nowele - powstało ich ponad czterdzieści. Posługiwał się różnymi formami: humoreską, gawędą, obrazkiem obyczajowym, pamiętnikiem. Jego pierwszy utwór zatytułowany "Humoreski z teki Worszyłły" składa się z dwu opowiadań: "Nikt nie jest prorokiem między swymi" i "Dwie drogi". Bohaterami wielu utworów pisarza są dzieci ("Janko Muzykant", "Z pamiętnika poznańskiego nauczyciela"). Osobnym tematem jest los ciemnych chłopów, zdezorientowanych i bezradnych, stojących wobec obowiązku wojskowego w armiach zaborców ("Szkice węglem", "Bartek Zwycięzca").
Największą popularność przyniosła jednak pisarzowi jego twórczość powieściowa, zwłaszcza powieści historyczne. W latach 1883-86 opublikował w odcinkach w "Słowie" "Ogniem i mieczem", "Potop" i "Pana Wołodyjowskiego". Dzięki "Trylogii" stał się Sienkiewicz narodową świętością. Masy go uwielbiały, w 1900 otrzymał od narodu dworek w Oblęgorku koło Kielc, w którym dziś mieści się jego muzeum. Połączenie przygody rycerskiej i romansu znajdujemy w kolejnej powieści "Krzyżacy", publikowanej w "Tygodniku Ilustrowanym" 1897-1900. Powieścią historyczną, która przyniosła pisarzowi największy sukces, czyli Nagrodę Nobla w 1905 roku, było "Quo vadis" publikowane w "Gazecie Polskiej" 1895-96. Przedstawił w niej Rzym za czasów panowania Nerona. Dużą popularnością cieszyła się też drukowana w "Kurierze Warszawskim" 1910-11 powieść dla młodzieży "W pustyni i w puszczy", w której Sienkiewicz wykorzystał między innymi własne doświadczenia z podróży afrykańskiej. Po ukończeniu "Trylogii" Sienkiewicz opublikował dwie powieści współczesne: "Bez dogmatu" ("Słowo" 1889-90) i "Rodzina Połanieckich". Powieść pierwsza ma formę pamiętnika. Jego autorem jest trzydziestopięcioletni Leon Płoszowski, zamożny polski hrabia mieszkający z ojcem w Rzymie, bywalec salonów europejskich. Bohaterem drugiej jest zubożały szlachcic prowadzący interesy handlowe w Warszawie. W "Głosie Warszawskim" 1909 opublikował jeszcze Sienkiewicz dość nieudaną powieść polityczną "Wiry", w której wyraził zaniepokojenie ruchem socjalistycznym w Rosji i jego możliwymi konsekwencjami dla Polski.