Władysław Paszkowski
PASZKOWSKI Władysław Zadora (1862 Kraków - ok. 15 III 1937 Lwów), śpiewak. Uczył się w gimn. w Tarnopolu, potem wstąpił na wydział prawa uniw. lwowskiego. Jako student rozpoczął naukę śpiewu u W. Wysockiego we Lwowie; kontynuował ją w Wiedniu i Mediolanie. Początkowo występował w warsz. t. ogródkowych i objazdowych zespołach prowincjonalnych: w 1884 w t. Belle Vue, w 1885 w Łowiczu u T. Smotryckiego i w t. Belle Vue, w 1886 w t. Promenada, w 1888 w t. Wodewil. W 1888 śpiewał na koncercie w Krakowie. W 1889 z zespołem J. Teksla występował w Odessie, później pod dyr. S. Trapszy w Odessie i Kiszyniowie. W 1889 wyjechał do Włoch i śpiewał m.in. w Rawennie; na sez. 1890/91 wyjechał na występy do Ameryki Południowej, m.in. do Brazylii. Po półtora roku koncertów w Ameryce wrócił do Europy i występował w Paryżu, we Włoszech, w Pradze, ponownie we Włoszech, w Berlinie. W 1891 koncertował w Warszawie; 3 XII 1894 w T. Miejskim w Krakowie. 5 i 9 II 1895 wystąpił w t. lwow. w partii tyt. w "Rigoletcie", latem tego roku występował w Łodzi. Od 1897 do 1914 należał stale do zespołu opery lwów., z którą w 1901-14 wyjeżdżał w sez. letnich na występy do Krakowa. W 1898 sam występował w Krakowie na koncercie. W lecie 1919 i 1920 występował w zespole Krak. Tow. Operowego, w sez. 1919/20 w T. Powszechnym w Krakowie, następnie w T. Wielkim we Lwowie (jeszcze w sez. 1926/27). Po przejściu na emeryturę uczył we Lwowie śpiewu.
Śpiewał partie basowe, niekiedy barytonowe, przeważnie drugorzędne, choć miał także w swym repertuarze dobre partie czołowe; ważniejsze; Mefisto ("Faust"), Bartolo i Don Basilio ("Cyrulik sewilski"), Baltazar ("Faworyta"), Tonio ("Pajace"), Kasper ("Wolny strzelec"), Ojciec ("Jaś i Małgosia"), Zuniga ("Carmen"), Stolnik ("Halka"), Beppo ("Fra Diavolo"), Marek ("Janek"). We Lwowie występował też w operetkach, m.in. jako Achilles ("Piękna Helena"), Fox ("Taksator"), Strobel ("Sztygar"), Miłosz Blaczek ("Druciarz").
Bibl.: Almanach, Lwów 1911 (il.); Cudnowski; Pajączkowski: Teatr lwow. (il.); Reiso, Almanach muz. Krakowa; EMTA 1895 nr 11; Kur. warsz. 1937 nr 74; Afisze, Bibl. Jagiell.; Krzesiński: Raptularz.
Ikon.: Fot. pryw. i w rolach - Bibl. Ossol.
Źródło: Słownik Biograficzny Teatru Polskiego 1765-1965, PWN Warszawa 1973
