Józefa Oliwińska
OLIWIŃSKA Józefa Katarzyna (4 VII 1837 Warszawa - 23 V 1868 Warszawa), tancerka. Była córką -> Wojciecha O. i -> Marii O. z Moszyńskich, siostrą -> Marii Stefanii O. Od 1 XII 1850 przyjęto ją do warsz. szkoły baletowej. Debiutowała 4 I 1852 na scenie T. Wielkiego w Warszawie w roli Arlekina ("Bal kostiumowy dzieci"). W następnych latach tańczyła w corps de ballet, a od 1856 była koryfejką baletu warszawskiego. Występowała z powodzeniem w tańcach solowych, m.in. w baletach: "Korsarz", "Tańce perskie", "Katarzyna, córka bandyty" oraz w operach: "Faust", "Wieszczka róż". Opuściła t. z powodu wypadku, który miał miejsce na scenie T. Wielkiego 2 XII 1866; gdy tańczyła "pas węgierskie" w balecie "Robert i Bertrand, czyli Dwaj złodzieje", zapaliła się jej suknia od lampy gazowej przy rampie. Ciężko poparzona, nie wyzdrowiała już i po blisko dwóch latach zmarła.
Bibl.: Pudełek: Warsz. balet romantyczny; Kur. warsz. 1868 nr 114; Chomiński.
Ikon.: Fot. w rolach (tbl. Artystki baletu w Warszawie 1863) - IS PAN, zb. J. Gota Kraków.
Źródło: Słownik Biograficzny Teatru Polskiego 1765-1965, PWN Warszawa 1973
