Maria Piryńska
PIRYŃSKA, Pirińska, Maria (działała 1900-1922), śpiewaczka. Z pochodzenia była Rosjanką. Kształciła się w Warszawie u C. Giustinianiego. W październiku 1900 wystąpiła na wieczorze Tow. Muzycznego. Sprawozdawca "Echa Muzycznego, Teatralnego i Artystycznego" napisał: "posiada warunki głosu i ekspresji dodatnie. Do nich zaliczyć jeszcze należy widoczną muzykalność, pilnującą czystości intonacji, oraz technikę, która lubo nie zdobyła jeszcze wszystkich tajemnic emisyjnych i deklamacyjnych, lecz daje nadzieję rychłego wyrobienia się. Natura głosu i temperament wskazuje scenę jako miejsce popisów, należnych właściwościom jej uzdolnienia". W dniu 21 IV 1904 debiutowała w T. Wielkim w Warszawie w partii Małgorzaty ("Faust") i została zaangażowana; pozostała w zespole opery WTR do 1915. Była cenioną odtwórczynią Halki, śpiewała obok pomniejszych, pierwszoplanowe partie sopranowe, m.in. Neddę ("Pajace"), Santuzzę ("Rycerskość wieśniacza"), Ligię ("Quo vadis"), Elwirę ("Don Juan"), a także mezzosopranowe, np. Cześnikową ("Straszny dwór"), Anioła ("Demon"). W sez. 1909/10 śpiewała gościnnie Halkę w T. Polskim w Poznaniu. W sez. 1915/16 opuściła Warszawę i wyjechała do Rosji. Po I wojnie świat. wróciła do Warszawy. Latem 1920 śpiewała w t. ogr. Bagatela. W 1922 została skreślona z listy członków ZASP-u.
Bibl.: Czempiński: Teatry w Warszawie s. 117; Domański: Repertuar 1900-06; Kaczyński: Dzieje "Halki"; 75 lat T. Pol. w Poznaniu s. 386; EMTA 1900 nr 41; Kur. Warsz. 1904 nr 111, 145, 1905 nr 302, 341, 1906 nr 141, 154, 1907 nr 69, 1908 nr 94, 282, 293, 294, 296, 336, 1909 nr 35, 1910 nr 68, 296, 1912 nr 125, 274, 1913 nr 271, 1920 nr 204; Now. Muz. 1904 nr 6, 1909 nr 10/11; Scena Pol. 1922 z. 6, 7; Świat 1910 nr 40 (il.); Prosnak: T. Wielki. Ikon.: Jotes (J. Szwajcer): Portret, karyk., rys., repr. Kur. Świąteczny 1910 nr 47; Fot. - MTWarszawa.
Źródło: Słownik Biograficzny Teatru Polskiego 1900-1980 t.II, PWN Warszawa 1994
