Julia Rutkowska
RUTKOWSKA Julia, zamężna Wertheim (działała 1906-1916), aktorka. Była córką Antoniego R., prof. konserwatorium warszawskiego. W 1906 ukończyła Klasę Dram. przy Warsz. To w. Muz. i zapewne była wiosną t.r. z zespołem M. Gawalewicza w Petersburgu. Debiutowała 16 VII 1906 w kierowanym przez Gawalewicza warsz. T. Małym w Filharmonii w roli Berty ("Trzysta dni"). Zapewne ona grała 15 i 18 IX 1906 w krak. T. Miejskim Julię w "Ożenić się nie mogę". W 1907-11 była w zespole warsz. T. Małego, z kilkumiesięczną przerwą w sez. 1909/10; we wrześniu 1907 wraz z nim wyjechała na objazd do Lublina, Radomia, Kielc, Kalisza i Sosnowca, a w październiku do Kijowa. W 1911 występowała w Warszawie w T. Nowym, a w sez. 1915/16 ponownie w T. Małym. Z okazji debiutu napisano o niej w "Kurierze Warszawskim": "posiada bardzo dobre warunki sceniczne, ma miłą powierzchowność, dobry wzrost i rysy, estetyczne ruchy, sympatyczne obejście i ułożenie", ale wytknięto "trochę za wiele gestów, zwłaszcza prawą ręką, trochę za wiele poruszeń główką, za dużo szczebiotu". Grała takie role, jak: Janina ("Papa"), Fransina ("Mój przyjaciel Teddy"), Grace Tranfield ("Klub").
Informacje z 1906-11 zostały w t. 1 "Słownika biograficznego teatru polskiego" mylnie przypisane Felicji Rutkowskiej. Możliwe też, że Julia R. działała dłużej, gdyż w dwudziestoleciu międzywojennym występowało kilka aktorek o tym nazwisku.
Bibl.: Czachowska: Zapolska; Domański: Repertuar 1911-15; Sprawozdania Komisji Teatralnej w Krakowie 1893- 1911, Warszawa 1992; Taborski: T. pryw.; Wilski: Szkolnictwo; Dz. Kij. 1907 nr 217; Now. Muz. 1906 nr 6; Now. Sez. 1911 nr 2; Kur. Warsz. 1906 nr 193, 1907 nr 66, 251, 1908 nr 7, 271; Scena i Szt. 1909 nr 37.
Źródło: Słownik Biograficzny Teatru Polskiego 1900-1980 t.II, PWN Warszawa 1994
